Türkiye'nin yerli ve milli olarak geliştirdiği 5. nesil savaş uçağı KAAN'ın üretimi kritik bir engelle karşı karşıya. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, ABD'nin savaş uçağı KAAN'a tedarik edilmesi planlanan motorların lisanslarını ABD Kongresi tarafından durdurulduğunu açıkladı. Fidan, motor lisanslarının kongreden onaylanması gerektiğini vurguladı: "Lisansların çıkarılıp motorların gelmesi lazım ki KAAN'ların üretimi başlayabilsin." Bu engel nedeniyle KAAN savaş uçağının üretim süreci şu an beklemede.
Bu durumun ardından, Türkiye'nin 48 adet KAAN savaş uçağını Endonezya'ya satmak için imzaladığı protokol de yeniden gündeme geldi. Protokolün geleceği, motor tedarikindeki belirsizlik yüzünden sorgulanmaya başlandı. Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün, KAAN'ın üretiminde bir gecikme olmadığını; seri üretimi riske atmamak için sadece tek bir tedarik kaynağına bağlı kalınmadığını, farklı tedarik kanalları ve alternatiflerin değerlendirildiğini belirterek "KAAN’ın geleceği hiçbir şekilde tek bir ülkenin motoruna bağlı değildir" ifadelerini kullandı. Ancak, tedarikteki bu kriz Türkiye'nin savunma sanayii için önemli bir kritik dönem olduğunu gösteriyor.
ABD'nin bu motor lisansını durdurması ve bunun kongreden onay beklemesi, bariz şekilde CAATSA yaptırımlarından kaynaklanıyor. Fidan, bu yaptırımların NATO müttefikliği ruhuna aykırı olduğunu ifade etti. KAAN'ın ilk uçuşları ABD’den tedarik edilecek F-16 motorlarıyla yapılması planlanıyor, ancak ilerleyen yıllarda yerli motorların devreye girmesi hedefleniyor.
Politik tartışmalar da yoğun. CHP Dış Politika’dan sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Namık Tan, KAAN’ın bir anda F-35’in yerini almasının mümkün olmadığını ve ABD’de tutulan F-35’lerin Türk Hava Kuvvetleri'ne bir an önce teslim edilmesi gerektiğini söyledi. Öte yandan AKP’den bazı politikacılar durumu "iletşim kazası" olarak nitelendirirken, yaptırımlara rağmen KAAN projesinin devam ettiğini vurguladı.
KAAN projesi, Türkiye’nin savunma sanayii alanındaki en büyük milli hamlelerinden biri olarak dikkat çekiyor. Ancak şu an yaşanan motor lisansı engeli, yerli üretimin önünü tıkamış durumda ve işlerin ne kadar süreceği belirsiz. Endonezya’ya yapılması planlanan 48 adetlik satış ise büyük bir başarı olarak görünüyor ancak bu teslimatın yerli motorların kullanılması planlandığı için, motor tedariki zorlukları bu süreci etkileyebilir.
Bu kriz, Türkiye'nin ileri teknoloji savunma projelerinde dışa bağımlılığın risklerini gözler önüne serdi. KAAN savaş uçağının motor sorunu aşılmadıkça, üretim ve ihracat hedefleri sekteye uğrayacak gibi. Türkiye'nin mühendislik kapasitesi ve yerli motor geliştirme çabaları umut verici ancak yakın dönem için motor lisansının kongreden çıkması kritik bir eşiğe işaret ediyor.
KAAN savaşı uçağının geleceği, motor lisansının ABD Kongresi tarafından onaylanmasına bağlı. Ancak bu prosedürün yapacağı gecikme, Türkiye'nin yerli savunma teknolojisi ve bölgesel askeri gücünü etkileyecek önemli bir dönemeç olarak görülüyor. Motor lisansının açılması ve tedarikin sağlanması, KAAN’ın saha çıkışı ve ihracat planlarının hayata geçmesi için zorunlu bir adım olmaya devam ediyor.
Bu gelişmeler ışığında, Türkiye'nin savunma sanayi stratejilerine ilişkin bekleyiş sürerken, KAAN savaş uçağının kaderi önümüzdeki dönemdeki diplomatik ve kongre onay süreçlerine bağlı olacak. Savunma sanayii alanındaki bu kritik kriz, ilerleyen süreçte yeni büyüme ve bağımsızlık planlarını da şekillendirebilir.