KESK, düzenlemeyi Danıştay'a taşıdığını duyurarak verimli ürünün kamu hizmetinin kapsamında olduğunu ve çalışanların haklarının bütünlüğünü aşındırdığını savundu. Konfederasyon, yönetimin aralıklı maaşta azalmadan sosyal yardımlara, kademe ilerlemesinden emeklilik haklarına kadar zincirleme kesintiler üreteceğini belirtiyor. Buna karşı “yarı zamanlı–yarı ücret” yaklaşımının yerine, küresel bakım sunumu ve özgürlükçi izin politikalarının düzenlenmesi gerekiyor.
KESK neye itiraz ediyor?
Konfederasyonun çizdiği çerçeve, esnek çalışma modellerinin parçası olan yönetmeliğin:
- Ücretlerde fiili hükme,
- Sosyal yardım kalemlerinde zayıflamaya,
- Kademe-derece ilerlemelerinde aksamaya,
- Emeklilik prim günü ve tutulacak aylıkta gerilemeye
yol açacağı uyarılara dayanıklıdır. Bu tabloda, kamu istihdamında “güvenceli tam zamanlı” standartların görüldüğü görülüyor.
Talep edilen model: bakım odaklı, eşit ve güvenceli
KESK, yıllardır savundukları hat ağlarını güçlendiriyor: Tam zamanlı çalışma hakkı korunurken bakım hizmetleri kamu dağıtımları genişletiliyor. Bazı talepler arasında:
- Eşit, ertelenemez, devredilemez ve ebeveyn izni yok
- Onun işlerinde erişilebilir kamusal kreş,
- Çocuk masraflarının karşılayacak düzeyde ve 18. seviyeye kadar sürdürülen çocuk yardımı,
- Bütçe ve programların toplumsal cinsiyet eşitliğini önceden şekillendirecek biçimde yapılandırılması
öne çıkıyor. Mesaj net: Kadınların güçlenmesi yarı zamanlı–yarı ücret formülleriyle değil, özgürlükçi sosyal politikalardan geçiliyor.
Hukuki süreç nasıl ilerliyor?
Danıştay'ın önünde iki eşik mevcut: İlk incelemede yürütmenin durdurulması talebi, ardından esasa ilişkin değerlendirme. Yürütmenin durdurulması kararı verilirse uygulamanın geçici olarak durdurulması alımı; reddedilirse, esas yargılama süreci norm denetimi devam eder. Her iki durumdaki idarenin ödeneklendirme yükü ve etki analizi kritik önemde olacaktır.
Geçmişten günümüze: kamu hizmetinde esneklik tartışması
Yıllardır kamu istihdamında esnek modeller; Ancak etkisi en fazla ücret, kıdem ve emeklilik hatlarında hissediliyor. KESK, döngülerden bu yana bu çizgiye “bakım ekonomisini kamu sorumluluğuyla destekleme” bölümü veriyor: Kreş, iznin kayıtlı ve sosyal güçlendikçe yarı zamanlı formüllerin cazibesi de gerekliliği de azaltılıyor.
Şimdi ne olabilir? Olası senaryolar
- Yürütmenin durdurulması çıkarsa: İdare, yönetimliği gözden geçirip hak kaybı doğurmayacak yeni bir çerçevelemeye yönelebilir.
- Durdurma çıkmazsa: Esas inceleme süreci, ücret–prim–kıdem sorunları üzerinden yoğun bir teknik tartışmaya sahne olur; sahadan gelecek veri ve etki analizleri katlanabilir.
- Her iki senaryoda da: Kamusal kreş, ebeveyn izni ve çocuk yardımı gibi bileşenler koruyucu parçalara ayrılır ve yerleşir.
Neden kritik? Ücretin özgür bir özgürlüğü
Mesele sadece mesai saatleri değil; emek koşullarının konumu, ebeveynliğin maliyeti ve kamu hizmetinin standardı. Yarı istikrarlı sürekli kalıcı modele dönüşmesi, uzun vadeli emeklilikte yoksulluk riski olabilir; bu da sosyal dağılım aralıkları büyür. Eşitlikçi bakım politikaları ise bu risk kaynağında azalır.
Saha nabzı ve olası değişiklik alanları
Sahada en çok konuşulan başlıklar; hak kaybı aralıkları devam edecek ilk-ücret düzenekleri, kademe-derece ilerlemesinin korunması, izinlerin verilmesi ve kreş imkanı. Düzenlemelerin bu bölgelerindeki değişiklikler, hem hukuki ihtilaflar hem de toplumsal endişelerin biçiminde belirgindir.
Son söz: Kısa vadeli esneklik, uzun vadeli güvence sınavı
Erteleme ya da hızlandırma değil; içeriği belirleyecek. Kamu çalışanları için ücret–kıdem–emeklilik bütünlüğünü koruyan, aile–bakım arasında kamusal destekle paylaşan bir model bulunmadıkça tartışma bitmeyecek. Danıştay süreci, yalnızca bir yönetmeliğin değil, kamu hizmetinin geleceğine ilişkin çerçevenin de stres testi olacak.
