ABD Merkez Bankası (Fed), geçtiğimiz günlerde yaptığı faiz indirimi kararının ardından, uzayan federal hükümet kapanışının yarattığı benzersiz zorluklarla karşı karşıya. Bu süreçte Fed'in karar alma mekanizması, kritik ekonomik verilere erişemediği için ciddi sınırlamalarla karşı karşıya.
Federal hükümetin ekim ayının başından beri devam eden kapanışı, Fed'in para politikası kararları için hayati önem taşıyan verilerin yayınlanmasını engellemiş durumda. Özellikle istihdam raporları, enflasyon verileri ve büyüme göstergeleri gibi temel ekonomik göstergeler, hükümet kurumlarının kapalı olması nedeniyle açıklanamıyor.
Veri Kısıtlaması Fed'in Karar Sürecini Nasıl Etkiliyor?
Fed Başkanı Jerome Powell ve diğer politika yapıcılar, normal şartlarda bu kritik veriler üzerinden ekonominin mevcut durumunu değerlendiriyor. Ancak şu anda merkez bankası yetkilileri, "görmeksizin uçuş" durumunda kalmış durumda. Bu durum, Fed'in gelecek dönem para politikası kararlarını daha zor hale getiriyor.
Hükümet kapanışının 29. gününe girmiş olması, Fed'in Eylül ayına ilişkin resmi istihdam raporunu dahi alamadığı anlamına geliyor. Aynı şekilde, aylık enflasyon verileri ve diğer temel ekonomik göstergeler de açıklanamıyor. Bu durum, merkez bankasının faiz oranlarını belirlerken kullandığı verilerin büyük bir kısmından mahrum kalması demek.
İkinci Faiz İndirimi Veri Eksikliğinde Yapıldı
Buna rağmen Fed, beklentiler dahilinde 25 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştirdi. Bu karar, 2024 yılındaki ikinci faiz indirimi olarak kayıtlara geçti. Politika faiz oranı yüzde 4.1 seviyesinden yüzde 3.75-4 aralığına indirildi.
Bu kararın alınmasında, piyasaların mevcut durumu ve sınırlı veriler üzerinden yapılan analizler etkili oldu. Fed yetkilileri, hükümet kapanışının yarattığı belirsizlik ortamına rağmen, ekonomideki yavaşlamaya karşı destekleyici politika izlemeyi tercih etti.
Piyasalar Fed'in Durumunu Nasıl Değerlendiriyor?
Ekonomistlerin büyük bölümü, hükümetin kısmi kapanmasının veri akışını sınırlamasına rağmen, istihdamdaki yavaşlama ve düşük enflasyonun Fed'e alan tanıdığını belirtiyor. Morgan Stanley gibi büyük yatırım bankaları, mevcut şartlarda bile Fed'in başarılı kararlar alabileceğini öngörüyor.
Ancak uzayan kapanışın ekonomik büyümeyi olumsuz etkileyeceği konusunda uyarılar da var. S&P Global'den yapılan değerlendirmede, her hafta için kapatmanın büyümeyi 0.1-0.2 puan azaltabileceği tahmin ediliyor. Bu durum, Fed'in ileriye dönük kararlarını daha da zorlaştırabilir.
Fed'in Önündeki Zorluklar Artıyor
Veri eksikliği, Fed'in politika kararlarında hata yapma riskini artırıyor. Özellikle enflasyonun kontrol altına alınıp alınmadığı konusunda tam bir görüntüye sahip olmamak, gelecek dönem faiz politikasının yönü hakkında belirsizlik yaratıyor.
Hükümet kapanışının ne zaman sona ereceği belirsizliğini koruyor. Kongre'nin bütçe anlaşmazlığı sürdükçe, federal kurumların tam olarak ne zaman açılacağı belli değil. Bu durum, Fed'in karar alma sürecinde sürekli belirsizlik faktörü olarak varlığını sürdürecek.
Piyasa Beklentileri Fed'e Yön Veriyor
Bu benzersiz durumda Fed, özel sektör kaynaklarından ve diğer alternatif veri kaynaklarından yararlanarak karar almaya çalışıyor. Ancak bu verilerin resmi istatistiklerin yerini tam olarak tutması mümkün değil.
Yatırımcılar ve ekonomistler, Fed'in bu zorlu dönemde nasıl performans göstereceğini yakından takip ediyor. Merkez bankasının, sınırlı veriye dayanarak doğru kararlar alabilmesi, hem piyasaların hem de ekonominin geleceği açısından kritik önem taşıyor.
Uzmanlar, hükümet kapanışının sona ermesiyle birlikte, Fed'in kaybettiği verileri hızla telafi edeceğini ve normal karar alma sürecine döneceğini öngörüyor. Ancak kapanışın uzaması halinde, merkez bankasının karar alma mekanizması üzerindeki baskının artmasından endişe ediliyor.