Gazze'de kalıcı barış ve bölgesel istikrar için kritik önem taşıyan uluslararası zirve Şarm el-Şeyh'te gerçekleşti. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın da aralarında bulunduğu 22 ülke lideri, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail'den gelişini bekleyerek tarihi toplantının başlamasını erteledi.
Trump, zirveye katılmadan önce Kudüs'te İsrail Parlamentosu'nda önemli bir konuşma gerçekleştirdi. İsrail'deki programını tamamlayan Trump, Mısır'a geçerek Cumhurbaşkanı Sisi tarafından karşılandı ve diğer liderlerle birlikte aile fotoğrafı çektirdi.
Trump'ın İsrail'deki programı sırasında yaptığı açıklamalar dikkat çekti. "Orada harika insanlar var. En zengin ve güçlü ülkelerin liderleri beni bekliyor. Ama biraz geç gideceğim, belki ben varınca onlar orada olmayabilir" diyerek liderlerden özür diledi.
İsrail Parlamentosu'nda konuşan Trump'a İsrail Meclis Başkanı tarafından "1500 yıl önceki Kiros'tan bu yana İsrail'in en büyük dostu" olarak tanımlama yapıldı. Bu övgü dolu sözler, ABD-İsrail ilişkilerinin Trump dönemindeki yakınlığını gözler önüne serdi.
Netanyahu'nun zirve öncesi yaptığı açıklamalar da gündem oluşturdu. İsrail Başbakanı, "İsrael Gazze'deki savaşları, hatta tüm Ortadoğu'daki savaşları kazandı" ifadelerini kullanarak zafer ilan etti.
Trump'ın Mısır'a varışının ardından zirve resmen başladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile arasındaki diyaloğu da paylaşan Trump, "Yumuşak insanları seviyorum ama Erdoğan dünyanın en güçlü ordularından birinin lideri. Sert bir insan ama dostum olmasından mutluyum. Ona ihtiyacım olduğunda Erdoğan hep oradaydı. NATO ile ilişkisi bir dönem iyi olmasa da" değerlendirmesini yaptı.
Zirvede Gazze'nin geleceği ve barış için atılacak adımların yanı sıra bölgesel istikrar konuları ele alındı. Trump'ın kısa konuşmasının ardından "tarihi imzalar" atılırken, ateşkesin ikinci aşaması müzakereleri de başladı.
Dikkat çekici bir gelişme olarak İran'ın da ateşkes anlaşmasını desteklediği Trump tarafından açıklandı. Bu durum, bölgesel çözüm sürecinin kapsamının genişlediğini gösteriyor.
Zirvede alınan kararlar ve imzalanan anlaşmalar toplamda 35 ülkenin desteğini aldı. Bu geniş uluslararası destek, Gazze barış sürecinin küresel boyutta sahiplenildiğini ortaya koyuyor.
Trump'ın İsrail programını öncelemesi ve zirvenin başlamasını bekletmesi, ABD'nin bölgedeki politik ağırlığını ve Trump'ın kişisel diplomasi tarzını yansıtıyor. Liderlerden özür dilemesi ise pragmatik bir yaklaşım sergilediğini gösteriyor.
Erdoğan'ın zirvede aktif rol alması, Türkiye'nin Ortadoğu barış süreçlerindeki kritik konumunu bir kez daha vurguladı. Trump'ın Erdoğan hakkındaki olumlu açıklaması, iki lider arasındaki kişisel ilişkinin politik sonuçlarını da gözler önüne seriyor.
Şarm el-Şeyh Zirvesi, Gazze krizi sonrası bölgesel barış için atılan en önemli adımlardan biri olarak tarihe geçiyor. 22 ülke liderinin bir araya gelmesi ve 35 ülkenin desteği alan anlaşmalar, çözüm odaklı uluslararası iş birliğinin önemini ortaya koyuyor.
Zirvede alınan kararların uygulanması ve ateşkesin ikinci aşaması müzakerelerinin başarısı, bölgenin uzun vadeli istikrarı açısından kritik önem taşıyor. Bu süreçte Türkiye'nin constructive rolü ve ABD'nin liderliği, barış umutlarını güçlendiren faktörler olarak öne çıkıyor.