Türkiye’de enflasyonun yüksek seyretmesi ve ücretli çalışanların yıl içinde hızla üst vergi dilimlerine geçmesi, milyonlarca kişinin maaşında ciddi erimelere neden oluyor. Asgari ücretin üzerindeki her maaştan kesilen gelir vergisi, özellikle sabit vergi tarifesi nedeniyle, yılın ilerleyen aylarında çalışanların eline geçen net maaş miktarını dramatik bir şekilde düşürüyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, bu yaygın finansal soruna karşı çalışanların kendi maaşlarını artırabilecekleri, yasal ve etkili bir vergi indirimi formülünü detaylıca açıkladı.
Uzman Karakaş, yaşanan ekonomik tabloda yapılan nominal zamların kısa sürede anlamsızlaştığını vurgulayarak, "Yüksek enflasyona bağlı olarak maaşlarda yapılan nominal güncellemeler birkaç ay geçmeden bir üst tarifeye geçiş nedeniyle hemen uçup gidiyor" ifadelerini kullandı. Ancak çalışanların bu durumu tersine çevirme şansı bulunuyor. Karakaş’a göre, bazı harcamaların yasal olarak gider gösterilmesi sayesinde daha az vergi ödemek ve böylece net maaşı artırmak mümkün. Bu uygulamanın doğru bir şekilde hayata geçirilmesiyle çalışanların maaşının yüzde 10 ila 15 oranında artırılabileceği belirtiliyor.
Binlerce Lira Fark Yaratan İki Temel Yöntem
Uzman Karakaş'ın yüksek maaş almanın kapılarını aralayan formülündeki en etkili iki kalem, hizmet borçlanmaları ve özel sigorta primleri olarak öne çıkıyor. Karakaş, bu mekanizmanın işleyişini açıklarken, "Özel sigorta primlerinizi ve askerlik/doğum gibi hizmet borçlanmalarınızı vergi matrahından düşerek net maaşınızı artırabilirsiniz" tavsiyesini paylaştı.
Askerlik ve Doğum Borçlanması İle Vergi Avantajı
Sosyal güvenlik sistemimizde önemli bir yer tutan hizmet borçlanmaları, emeklilik (emekli maaşı) sürecini hızlandırmanın yanı sıra, çalışanların maaş bordrosu üzerinde de doğrudan bir iyileşme sağlıyor.
-
Askerlik Borçlanması: Karakaş, bu süreçle ilgili olarak, "Yapmış olduğunuz askerlik süresinden istediğiniz kadar günler için toplu prim ödeyin. Ödemeden sonra belgeyi işverene verin, indirim başlar" şeklinde bir yol haritası çizdi.
-
Doğum Borçlanması: Kadın çalışanlar için hayati önem taşıyan doğum borçlanmasında ise üç çocuğa kadar, her çocuk için yedi yüz yirmi güne kadar borçlanma imkânı sunuluyor. Borçlanılan bu günler, eksik günlerin tamamlanması açısından büyük bir avantaj yaratıyor. Uzman Karakaş, bu borçlanmanın da aynı askerlik borçlanması gibi işlediğini belirterek, "Askerlikte açıkladığımız gibi aynı şekilde ödemeden sonra belgeyi işverene verin, indirim başlar" dedi.
Bu borçlanma tutarlarının vergi matrahından düşülmesinde takvim yılı kısıtlaması bulunmaması, çalışanlar için büyük bir esneklik sağlıyor. Yapılan tüm borçlanma ödemeleri, yıl sonuna kadar kesintisiz bir şekilde indirim konusu yapılabiliyor.
Özel Sigortalarla %100'e Varan Vergi Kalkanı
Maaşı artıran ikinci önemli başlık ise hayat ve şahıs sigortaları primleri. Türkiye'de kurulu bir sigorta şirketi üzerinden yapılmış olan hayat veya emeklilik poliçelerine ödenen primler de çalışanların vergi matrahından düşülebiliyor. Karakaş bu durumu basit bir kural ile özetledi: "Kural basit: Bu ödemeler, brüt maaşınızın 'safi' hesaplanmasında gider gösteriliyor—yani vergi tabanınızı daraltıp, elinize daha fazla para geçiriyor."
Sigorta primlerinin indirimi konusunda detaylar ise şöyle:
-
Birikimli Hayat Sigortası: Çalışanın kendisi, eşi veya çocukları için ödediği primlerin yüzde ellilik (50%) kısmı indirime tabi tutuluyor.
-
Çocuk Tanımı: Karakaş, vergi avantajında geçerli olan "çocuk" tanımını da açıkça belirtti: "Çocuk tabiri, sizinle birlikte oturan veya sizin tarafından bakılan (nafaka verilenler, evlat edinilenler ile ana veya babasını kaybetmiş torunlardan mükellefle birlikte oturanlar dâhil) 18 yaşını veya tahsilde olup 25 yaşını doldurmamış çocukları ifade etmektedir." Ayrıca, krediye bağlı olarak yapılan hayat sigortası primleri de bu indirim kapsamına dâhil ediliyor.
-
Şahıs Sigortaları: Sağlık, kaza, hastalık gibi şahıs sigortaları için ödenen primlerin ise tam yüzde yüzü (%100’ü) doğrudan vergi matrahından düşülerek, adeta bir vergi kalkanı oluşturuyor.
Uzman İsa Karakaş, bu avantajın keyfi olarak kullanılamayacağına ve iki önemli sınırlamaya tabi olduğuna dikkat çekerek uyarısını yaptı: "Aylık indirim, o ayki brüt maaşınızın %15'ini geçemez. Asgari ücretin yıllık tutarını aşamaz. Faydalanmak için poliçe ve ödeme dekontlarınızı patronunuza vermeyi unutmayın." Bu belgelerin işverene teslim edilmesi, vergi indiriminin uygulanması için zorunlu bir adım olarak belirtildi.
Öte yandan, Karakaş bireysel emeklilik sistemi (BES) katılımcıları için mevcut uygulamada bir ayrım olduğunu vurguladı. Uzman SGK’cı, "Yıllık beyanname veren mükellefler tarafından bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı payları da yıllık beyannamede, gelir vergisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılmıyor" açıklamasında bulunarak, BES katkı paylarının bu vergi indirimi avantajından yararlanamadığını kesin bir dille ifade etti. Çalışanların bu kritik detayları göz önünde bulundurarak finansal planlamalarını yapmaları, yıl içinde ellerine geçen net maaş miktarını doğrudan etkileyecek ve aylık gelirlerini binlerce lira artırabilecektir.
