ABD Başkanı Donald Trump'ın önceki gün imzaladığı yeni ekonomik kararname, Türkiye'de finans piyasalarında şok etkisi yarattı. Özellikle kıymetli maden piyasalarında yaşanan sert dalgalanma, yatırımcıları ve vatandaşları heyecanlandırdı. Kapalıçarşı'da alıcılar ve satıcılar arasındaki hareketlilik dikkat çekerken, altın fiyatlarındaki rekor artış ekonomi gündeminin bir numaralı konusu haline geldi.
Trump'ın attığı bu adımın ardından uluslararası piyasalarda doların güçlenmesi ve jeopolitik risklerin artması, yatırımcıların güvenli liman arayışını hızlandırdı. Bu durum doğrudan Türkiye'deki kıymetli maden fiyatlarına yansıdı. Gram altın sabah saatlerinde 2.850 TL seviyesinden işlem görürken, Trump'un açıklamasının ardından öğleden sonra 2.925 TL'ye kadar yükseldi. Böylesine keskin bir artış, son aylarda görülen en yüksek günlük kazanç olarak kayıtlara geçti.
Çeyrek altın fiyatlarında ise durum daha da dikkat çekiciydi. Alış fiyatı 4.700 TL'den işlem gören çeyrek altın, akşam saatlerine doğru 4.850 TL seviyesini gördü. Yarım altın ve tam altın fiyatları da benzer oranda değer kazanırken, özellikle Cumhuriyet altını tarihi rekorunu tazeledi. Uzmanlar bu hareketin arkasında iki temel neden olduğunu belirtiyor: "Birincisi Trump'un imzaladığı kararnamenin küresel ticaret savaşlarını yeniden alevlendirecek olması, ikincisi ise Türkiye-ABD ilişkilerindeki yeni gerilimler."
Döviz cephesinde de hareketlilik eksik olmadı. Dolar kuru Trump'un açıklaması öncesinde 32.85 TL düzeyinde seyrederken, kararname sonrası 33.20 TL'ye kadar tırmandı. Euro ise 35.10 TL'den 35.55 TL'ye yükseldi. Piyasaların en çok konuştuğu konulardan biri de bu artışın ne kadar süreceği oldu. İstanbul Serbest Müdürleri Derneği Başkanı Hakan Keleş, konuyla ilgili olarak şu değerlendirmede bulundu: "Trump'un bu kararı, piyasalara güven vermek bir yana, belirsizliği artırdı. Yatırımcılar derhal güvenli limanlara yöneldi. Altın her zaman için en cazip seçenek oldu."
Türkiye'nin en büyük kıymetli maden alım satım noktalarından biri olan Kapalıçarşı'da durum tam anlamıyla bir alışveriş çıkışına dönüştü. Kuyumcular odası yetkilileri, son 24 saatte satışların üç kat arttığını belirtirken, stokların hızla eridiğini ifade ettiler. Uzun yıllardır kuyumculuk yapan Ahmet Çakır, yaşananları şu sözlerle anlattı: "Sabah işyerimi açtığımda gram altın 2.850 TL'ydi. Öğleden sonra aynı fiyatı göremedik. Müşterilerimizin çoğu 'daha da artar' endişesiyle alım yapıyor. Kimi yatırımını korumak istiyor, kimi ise evlilik hazırlığındaki çocukları için çeyrek altın biriktirmeye çalışıyor."
Merkez Bankası verilerine göre Türkiye'de son çeyrekteki altın talebi yüzde 45 artış gösterdi. Bu artış sadece fiziki altında değil, bankaların sunduğu dijital altın hesaplarında da aynı şekilde yaşandı. Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank gibi kamu bankalarının dijital altın platformlarında işlem hacmi son 24 saatte yüzde 200'e yakın sıçrama yaptı. Özel bankaların da benzer artışlar yaşadığı raporlanıyor.
Ekonomi uzmanları Trump'un bu hamlesinin arka planını analiz ediyor. Washington Enstitüsü'nden Dr. Emily Parker, kararnamenin içeriğine dair şunları söyledi: "Trump'un imzaladığı bu belge, aslında ABD'nin yeni dönem ticaret stratejisinin bir parçası. Ancak beklenmedik bir şekilde Türkiye'yi doğrudan etkileyen maddeler içeriyor. Özellikle metal ithalatına getirilen ek gümrük vergileri ve finansal işlemlerdeki kısıtlamalar, Türk piyasalarını hemen etkiledi."
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın konuya ilişkin resmi açıklamasında ise piyasaların yakından takip edildiği belirtildi. Merkez Bankası yetkilileri, gerekli durumlarda döviz veya altın piyasalarına müdahale edilebileceğini vurguladı. Ancak şu ana kadar herhangi bir doğrudan müdahale yapılmadığı, piyasa koşullarının kendi dengesini bulmasının beklendiği kaydedildi.
Yatırım Danışmanı Mehmet Yıldız, vatandaşlara önemli uyarılarda bulundu: "Altın fiyatlarındaki bu ani yükseliş, kısa vadeli spekülatif hareketlerden kaynaklanıyor. Yatırımcıların panik yapmadan, uzman görüşü alarak hareket etmesi gerekiyor. Aşırı yükselen fiyatlar her zaman geri çekilebilir. Özellikle evlilik veya ziynet eşyası alacak vatandaşların birkaç gün beklemesi faydalı olabilir."
Sosyal medyada ise konu en çok konuşulan gündem maddelerinden biri haline geldi. Twitter'da #AltınFırladı etiketi Türkiye gündeminde birinci sıraya yerleşirken, kullanıcılar fiyatlardaki artışa ilişkin binlerce yorum paylaştı. Bazı kullanıcılar "Daha dün 2.800 TL'ye altın alıyorduk, bugün 2.925 TL oldu" şeklinde tepkilerini dile getirirken, bazıları ise "Dolar ve altın el ele verdi, piyasa çöküyor" yorumlarında bulundu.
Uzun vadeli projeksiyonlara bakan ekonomistler, Trump'un bu kararının yalnızca altın fiyatları üzerinde değil, genel enflasyon üzerinde de baskı oluşturabileceği uyarısında bulunuyor. Enflasyonist baskının artması durumunda Merkez Bankası'nın politika faizinde değişikliğe gidebileceği, bu durumun ise tüketici kredileri ve konut kredisi faizlerine yansıyabileceği belirtiliyor.
Yabancı yatırım fonlarının Türkiye raporlarında da bu gelişmeye yer verildiği öğrenildi. JP Morgan'ın yatırımcılara gönderdiği notta, "Türk Lirası'ndaki değer kaybı ve altındaki artış, gelişmekte olan piyasalar arasında en yüksek oynaklığa sahip ülkelerden biri olduğunu gösteriyor" ifadeleri kullanıldı. Goldman Sachs analistleri ise benzer bir değerlendirmede bulunarak, "Yatırımcıların Türkiye'de riskten kaçınma eğiliminde olduğunu, bu nedenle altın ve döviz talebinde ani artışlar yaşandığını" kaydetti.
Gece geç saatlerde ise gelişmeler yeni bir boyut kazandı. Beyaz Saray'dan yapılan açıklamada, Trump'un imzaladığı kararnamenin detaylarının önümüzdeki hafta netleşeceği belirtildi. Bu açıklamanın ardından Türkiye piyasalarındaki oynaklığın bir süre daha devam edebileceği öngörülüyor. Kuyumcular odası başkanları da vatandaşları, ani fiyat değişimlerine karşı dikkatli olmaya çağırıyor. Özellikle kapalıçarşı esnafı, "Stoklarımız hızla tükendi, yeni siparişler veriyoruz ancak fiyatlar her an değişiyor" diyerek zorluklarını dile getiriyor.
Piyasaların gözü şimdi hem ABD'den gelecek açıklamalarda hem de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın muhtemel hamlelerinde olacak. Analistler, altın fiyatlarının önümüzdeki günlerde 3.000 TL psikolojik sınırını test edebileceğini belirtirken, dolar kurunun 33.50 TL seviyelerine çıkma riski bulunduğunu vurguluyor. Vatandaşların ve yatırımcıların bu belirsizlik ortamında dikkatli olması, ani kararlar almaktan kaçınması tavsiye ediliyor.
