Müslüman toplumların günümüzde karşı karşıya olduğu en büyük problemlerden biri, dini sorumluluklarından birini tamamen ihmal etmeleri olarak karşımıza çıkıyor. Uzmanlar, İslam dünyasının uluslararası alanda dini tebliğ görevini yerine getirmediğini ve bunun ciddi sonuçları olacağını vurguluyor.
Bu konudaki en çarpıcı tespit, Kuran'ın sadece Müslümanlara değil, tüm insanlığa hitap eden evrensel bir kitap olduğu gerçeği. Kuran'ın sayısız ayetinde doğrudan İsrailoğulları, Yahudiler ve Hristiyanlara seslenildiği görülüyor. Bu durum, Müslümanların sadece kendi aralarında kalmaması gerektiğini gösteriyor.
Peygamber dönemindeki uygulamalar da bu konuda önemli ipuçları veriyor. İslam'ın kurucu önderi, Arap yarımadasının sınırlarını aşarak dünyanın dört bir yanındaki liderlerle iletişim kurmuş. Bizans İmparatoru Heraklius, İran Kralı Hüsrev, Habeşistan Kralı Necaşi ve Mısır Valisi Mukavkıs gibi dönemin güçlü liderlerine mektuplar gönderilmiş.
Bu mektupların içeriği oldukça dikkat çekici. Sıradan diplomatik nezaket ifadeleri içermeyen bu yazışmalarda, doğrudan Kuran ayetleri paylaşılmış ve muhataplar İslam'a davet edilmiş. Ali İmran Suresi'nin 64. ayeti gibi temel metinler bu mektuplarda yer almış.
Günümüz Müslümanlarının bu konudaki durumu ise oldukça düşündürücü. Dünya çapında organize bir dini tebliğ faaliyeti yürütülmediği gözlemleniyor. Bu durum, İslam dünyasının kendi içine kapanık kalmasına ve evrensel mesajını ulaştıramamasına neden oluyor.
Kuran'da Kitap Ehli olarak tanımlanan Yahudi ve Hristiyanlarla ilgili ayetler, bu gruplarla diyalog kurulması gerektiğini açıkça belirtiyor. Nisa Suresi 162. ayeti gibi metinlerde, bu topluluklardan bilgili olanların hem İslam'a hem de kendi kitaplarına inandıkları vurgulanıyor.
Uluslararası misyonerlik faaliyetleri konusunda İslam dünyasının pasif kalması, diğer dinlerin aktif çalışmalarıyla tezat oluşturuyor. Hristiyan misyonerler özellikle İslam ülkelerinde yoğun faaliyetlerde bulunurken, Müslümanlar tersine bir akımı başlatamıyor.
Ali İmran Suresi 104. ayetinde belirtilen "hayra çağıran ümmet" kavramı, bu konudaki sorumluluğu net bir şekilde ortaya koyuyor. Organize bir topluluk halinde çalışarak, evrensel değerleri dünyaya tanıtma görevi Müslümanlara verilmiş durumda.
Bu görevin ihmal edilmesinin temel nedenleri arasında, Müslümanların kendi dinlerini yeterince bilmemeleri gösteriliyor. Kuran'ı okumayan ve içeriğini anlamayan insanların, başkalarına nasıl tanıtacağı sorusu gündeme geliyor.
İsra Suresi 107-109. ayetlerinde anlatılan bilgili insanların Kuran karşısındaki tavrı, bu konudaki hedefi gösteriyor. Kuran'ın içeriğini bilen insanların derin bir saygı ve alçakgönüllülükle karşıladığı belirtiliyor.
Araf Suresi 164. ayetinde, toplumları uyaran ve onlara doğru yolu gösteren grupların varlığından bahsediliyor. Bu ayetin günümüz için taşıdığı anlam, Müslümanların dünya çapında bu görevi üstlenmesi gerektiği yönünde.
Peygamber'in gönderdiği mektupların günümüzde müzelerde sergileniyor olması, tarihi önemin yanında sembolik bir mesaj da taşıyor. Bu belgeler, İslam'ın evrensel mesajının nasıl ulaştırılması gerektiğinin somut örnekleri.
Bilim insanları, cahillik ve bilgisizliğin dini hayatta en büyük engel olduğunu vurguluyor. Ali'nin "Öğren delikanlı, çünkü cahillik ayıptır" sözü bu konudaki yaklaşımı özetliyor. Sadece eşekler cahillikle yetinir, akıllı insanlar sürekli öğrenmeye devam eder.
Günümüz Müslümanlarının dini bilgi seviyesi konusundaki eleştiriler de göz ardı edilmiyor. İslam'ın şartlarını sayabilen ama Kuran'ı okumayan insanların durumu sorgulanıyor. İnandığını iddia ettiği kitabı tanımayan insanın samimi olmadığı belirtiliyor.
Uluslararası İslam davetinin önündeki engeller arasında, Müslüman toplumların birlik olmaması da sayılıyor. Her grubun farklı yaklaşım sergilemesi, etkili bir çalışma yürütülmesini engelliyor. Ali İmran 110. ayetinde bahsedilen "en hayırlı ümmet" olma iddiası, bu sorumluluğu yerine getirmekle mümkün görülüyor.
Kuran'ın farklı milletlerden bahsettiği ayetler, İslam'ın evrensel karakterini gösteriyor. Yahudilik ve Hristiyanlık kavramlarının etnik ve kişisel bağlılıkları ifade ettiği, ama Allah'ın gönderdiği dinin adının her dönemde İslam olduğu vurgulanıyor.
Bu konudaki çözüm önerileri arasında, öncelikle Müslümanların kendi dinlerini öğrenmeleri gösteriliyor. Ardından organize gruplar halinde, dünya çapında sistematik bir davet faaliyeti yürütülmesi öneriliyor.
Kitap Ehli ile kurulacak diyalogda, ortak değerler üzerinden hareket edilmesi gerektiği belirtiliyor. Tek Allah'a ibadet, ortaklık koşmama gibi temel ilkeler bu diyalogun başlangıç noktası olabilir.
Tarihsel örnekler, bu tür faaliyetlerin sonuç verdiğini gösteriyor. Peygamber dönemindeki mektuplar sonucunda bazı liderlerin İslam'ı kabul ettiği bilinyor. Bu durum, doğru yaklaşımla benzer sonuçların alınabileceğini gösteriyor.
Günümüz iletişim imkanları, bu görevi yerine getirmek için büyük fırsatlar sunuyor. Internet, sosyal medya ve ulaşım kolaylıkları sayesinde dünya çapında tebliğ faaliyeti eskiye göre çok daha kolay hale gelmiş durumda.
Ancak bu imkanların değerlendirilmesi için ciddi bir organizasyon ve planlama gerekiyor. Sadece bireysel çabaların yeterli olmadığı, kurumsal yapılanmaların şart olduğu vurgulanıyor.
Kuran'da geçen "insanlar için çıkarılmış en hayırlı ümmet" ifadesi, bu sorumluluğun önemini gösteriyor. Bu unvanın hak edilmesi, sadece iddia etmekle değil, gerekli çalışmaları yapmakla mümkün görülüyor.
Sonuç olarak, Müslümanların dünya çapında dini tebliğ görevi konusunda ciddi bir eksiklik yaşadığı ortaya çıkıyor. Bu durumun düzeltilmesi için hem bireysel hem de toplumsal düzeyde köklü değişikliklere ihtiyaç bulunduğu değerlendiriliyor. Bu görevin ihmal edilmesi halinde, dini sorumluluğun yerine getirilmediği ve bunun hesabının sorulacağı uyarısı yapılıyor.