Gümüş piyasası son dönemde yatırımcıların en çok konuştuğu emtia haline geldi. Ons fiyatı geçen hafta 64,6 dolar seviyesine ulaşarak tarihi rekor kırdı. Bu yükseliş, arza yönelik endişeler, güçlü yatırımcı talebi ve özellikle endüstriyel kullanımın artmasıyla desteklendi.
Gümüş, altın gibi kriz dönemlerinde güvenli liman olarak görülse de esas gücünü endüstriyel talepten alıyor. Elektronik cihazlardan güneş panellerine, mücevherden madeni paralara kadar geniş kullanım alanı bulunuyor. Altından farklı olarak gümüş genellikle diğer madenlerin yan ürünü olarak çıkarıldığı için madenciler artan talebe hızlı yanıt veremiyor.
ABD Merkez Bankası'nın bu yıl üç faiz indirimi yapması ve gelecek yıl da indirimlere devam edeceği beklentisi, gümüş fiyatlarını yukarı taşıyan önemli etkenlerden biri oldu. Düşük faiz ortamı kıymetli metallerin cazibesini artırırken doların zayıflaması da özellikle ABD dışı yatırımcılar için gümüşü daha erişilebilir kıldı.
Son aylarda ABD'nin gümüşe potansiyel gümrük vergisi uygulayabileceği endişesi, ülkede büyük stok birikimine yol açtı. Bu durum küresel gümüş kıtlığını derinleştirdi. ABD'nin gümüşü kritik mineraller listesine eklemesi de fiyatlardaki sıçramayı tetikledi. Ülke zaten önemli gümüş üreticileri arasında yer alıyor ve önümüzdeki haftalarda Section 232 kapsamında yayınlanacak inceleme, emtia piyasasında yeni tarifelere işaret edebilir.
Bireysel yatırımcılar özellikle Kuzey Amerika'da gümüşe yoğun ilgi gösteriyor. Gümüş burada "fakir adamın altını" olarak biliniyor. Hindistan'da emeklilik fonlarının altın ve gümüş ETF'lerine yatırım yapmasına ilk kez izin verilmesi, talepte ekstra artış yarattı. Ulusal Emeklilik Sistemi fonları varlıklarının yüzde 1'ini bu ETF'lere ayırabilecek. Çin'de ise yılın başında sigorta şirketlerine varlıklarının yüzde 1'ini altına yatırma izni verilmişti, bu da kıymetli metalleri destekledi.
Küresel gümüş talebinin yaklaşık yüzde 58'i endüstriyel uygulamalardan geliyor. Saxo Capital Emtia Strateji Başkanı Ole Hansen, *“Merkez bankalarının para politikası gümüşteki yükselişte belirleyici bir rol oynadı. Düşük faiz oranları, kıymetli metallerin alternatif maliyetini azaltırken, Fed'in 2025'te faiz indirimlerine geri dönmesi gümüş için önemli bir destek oldu”* değerlendirmesinde bulundu.
Hansen, doların değer kaybının bu etkiyi güçlendirdiğini ve gümüşü daha cazip hale getirdiğini belirtti. Şanghay Vadeli İşlem Borsası'ndaki gümüş stoklarının 2015'ten beri en düşük seviyeye inmesi ve Londra'daki yüksek kiralama oranları, arz sıkıntısının açık indicatorsı olarak gösteriliyor. Hansen, *“Kısmen pahalı olan altından uzaklaşarak mücevherlere yönelme eğiliminin de etkisiyle Hindistan'da mücevher talebinin güçlü olması, gümüşte arzı daha da zorladı”* diye ekledi.
Capital Economics İklim ve Emtia Ekonomisti Hamad Hussain ise piyasanın uzun yıllardır açık verdiğini ve ABD gümrük vergisi riskinin devam ettiğini vurguladı. *“Gümüş piyasasının uzun yıllardır açık vermesi ve ABD'nin gümrük vergisi riskinin hala devam etmesi gümüş fiyatlarını destekleyen bazı temel faktörlerdendir”* diyen Hussain, yükselişin büyük kısmının yatırımcı hissiyatından kaynaklandığını söyledi.
Hussain, uyarıda bulunarak *“Önümüzdeki 12 ay içinde yatırımcı duyarlılığında bir değişiklik olursa gümüş fiyatlarının ons başına 40-45 dolara kadar keskin bir düşüş yaşama riski yüksektir”* ifadesini kullandı.
Geçen hafta gümüş yüzde 10'un üzerinde değer kazanırken Kasım sonuna göre yüzde 13,5, 2024 yıl sonuna göre ise yüzde 120'nin üzerinde yükseliş kaydetti. Bu performans, gümüşü kıymetli metaller arasında öne çıkarıyor olsa da uzmanların işaret ettiği riskler yatırımcıları temkinli olmaya çağırıyor.
Gümüşteki bu hızlı yükseliş, endüstriyel talebin yanı sıra spekülatif pozisyonlarla da besleniyor. Arz tarafındaki yapısal sorunlar devam ederken talep tarafında güneş enerjisi, elektrikli araçlar ve elektronik sektöründen gelen baskı artıyor. Ancak yatırımcı algısındaki olası değişim, fiyatlarda sert düzeltmelere yol açabilir.
Piyasalar şu anda rekor seviyelerin keyfini sürse de uzman yorumları, gümüş yatırımcılarının riskleri göz ardı etmemesi gerektiğini gösteriyor. Özellikle duyarlılık odaklı hareketler, kısa sürede büyük dalgalanmalara neden olabilir.
Gümüşün hem güvenli liman hem de endüstriyel emtia kimliği, onu benzersiz kılıyor. Bu çift yönlü özellik yükselişi güçlü kılsa da düşüş risklerini de artırıyor. Yatırımcılar için dengeli bir yaklaşım, bu volatil dönemde kritik önem taşıyor.
