Türkiye'de esnafın omurgasını oluşturan kredi destekleri, yeni bir döneme giriyor. Ticaret Bakanı Ömer Bolat'ın son açıklamaları, yılbaşından itibaren devreye girecek faiz indirimleriyle esnafın finansman yükünü hafifletecek adımları netleştiriyor. Bu gelişme, özellikle küçük işletmelerin nefes almasını sağlayacak nitelikte. Hükümetin esnaf odaklı politikaları, son yıllarda rekor seviyelere ulaşan kredi hacimlerini daha da güçlendirecek. Esnaf kredisi faiz indirimi gibi aranan bir müjde, ekonomideki dalgalanmalara rağmen umut ışığı yakıyor. Peki, bu indirim tam olarak ne anlama geliyor ve esnafı nasıl etkileyecek? Gelin, detaylara birlikte göz atalım.
Öncelikle, esnaf kredilerinin bu yılki performansına bakmak gerekiyor. Bakan Bolat, Antalya'daki TESKOMB Başkanlar Buluşması'nda yaptığı konuşmada, çarpıcı rakamları paylaştı. Bu yılın ilk 10,5 ayında esnaf kredilerinde tam 148 milyar liraya ulaşıldığını belirten Bolat, "Bu, geçen yılın rakamının yüzde 46 daha üzeri bir artış. Bu yıl için gerçekten esnaf destekleri, hükümetimizin büyük gayretleriyle bu yüksek rakama ulaştı" diye konuştu. Bu artış, esnafın ekonomik çarklardaki rolünü bir kez daha ortaya koyuyor. Düşünün ki, sadece bir yılda bu kadar hacimli bir destek, binlerce küçük işletmenin ayakta kalmasını ve büyümesini sağlıyor. Esnaf kredisi faiz indirimiyle birlikte, bu hacim muhtemelen yeni rekorlara koşacak. Hükümetin bu alandaki kararlılığı, esnafın taleplerini doğrudan masaya yatırarak şekilleniyor ve yılbaşı gibi kritik bir tarihte somut adımlara dönüşüyor.
Konuşmanın en heyecan verici kısmı, faiz indirimi müjdesiydi. Bakan Bolat, mevcut %50 sübvansiyonlu esnaf kredilerinin faiz oranlarının yılbaşından itibaren %25'e kadar düşürüleceğini duyurdu. Bu, Halk Bankası üzerinden sağlanan kredilerde doğrudan bir rahatlama anlamına geliyor. "Yeni yılın başında yüzde 25'e kadar düşürdüğümüz yüzde 50 sübvansiyonlu esnaf kredi, Halk Bankası kredilerinde faiz indirimi, finansman maliyeti indirimi konusu, yeni yılın başında inşallah çalışılacak ve uygulamaya alınacak. Hayırlı olsun" diyen Bolat, esnafın uzun süredir beklediği bir talebi karşılamış oldu. Esnaf kredisi faiz indirimi, özellikle ticari araç alımlarında ve makine yatırımlarında büyük fark yaratacak. Örneğin, üst limit 2,5 milyon liraya çıkarılan kredilerle, esnaf artık daha düşük maliyetle ekipman yenileyebilecek. Bu indirim, enflasyon baskısı altında ezilen küçük işletmelerin borç yükünü azaltarak, yeni yatırımlara kapı aralayacak. Düşünün, faizlerdeki bu düşüş, aylık taksitlerde yüzlerce lira tasarruf demek; bu da esnafın cebine doğrudan yansıyacak.
Ama müjdeler sadece faiz indirimiyle sınırlı değil. Bakan Bolat, bekleyen kredi dosyalarının da temizleneceğini vurguladı. Yılın 10,5 ayında 148 milyar lira hacme rağmen, hala raflarda bekleyen birçok dosya olduğunu belirten yetkililer, 31 Aralık'a kadar bu dosyaların Halk Bankası tarafından işleme alınacağını açıkladı. Bolat, "Bu bekleyen dosyalar da 31 Aralık'a kadar inşallah Halk Bankası tarafından raftan indirilip gereği yapılacak" ifadelerini kullandı. Bu adım, esnafın kredi taleplerinin hızlıca karşılanmasını sağlayarak, bürokratik engelleri minimize edecek. Esnaf kredisi faiz indirimiyle birleşince, yılbaşı sonrası dönemde kredi akışı adeta bir sel gibi akacak. Özellikle pandemi sonrası toparlanma sürecinde, bu tür hızlı müdahaleler esnafın güvenini pekiştiriyor. Hükümetin bu yaklaşımı, esnafın ekonomik döngüdeki yerini güçlendirirken, genel ekonomiye de pozitif yansımalar doğuracak.
Bir diğer önemli gelişme ise faturalandırma uygulamasındaki erteleme. Esnaf kredileri verilirken zorunlu tutulan faturalandırma prosedürü, geçen yıl bir yıllığına ertelenmişti. Bu yıl da benzer bir talep gelince, Hazine ve Maliye Bakanlığı devreye girdi. Bolat, "Aradan geçen sürede yapılan çalışmalarda gördük ki esnafımızın biraz daha mühlete ihtiyacı var. Hep birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığımıza ve Sayın Cumhurbaşkanı'mıza teşekkürler ediyoruz. Bu yılbaşından itibaren uygulanmaya başlanacak olan yüzde 30'luk faturalandırma uygulaması, bir yıl daha erteleniyor" dedi. Bu erteleme, esnafın nakit akışını rahatlatacak kritik bir hamle. Faturalandırma yükü olmadan kredi kullanmak, özellikle mevsimsel işlerde çalışan esnaf için büyük bir avantaj. Esnaf kredisi faiz indirimiyle birlikte bu erteleme, adeta bir paket halinde sunuluyor ve küçük işletmelerin mali yapısını güçlendiriyor. Uzun vadede, bu tür esneklikler esnafın rekabet gücünü artırarak, istihdama da olumlu etki yapacak.
Ticaret Bakanı'nın konuşması, esnaf desteklerinin sadece bugüne değil, geleceğe yönelik kapsamlı bir vizyon taşıdığını da ortaya koydu. Ticari araç kredilerinin üst limitini 2,5 milyon liraya çıkaran hükümet, aynı rakamı makine alımlarına da genişletti. Bolat, "İkincisi, ticari araçlarda biliyorsunuz, 2,5 milyon liraya üst limit esnaf kredisi için yükseltilmişti. Yeni bir uygulama olarak makine alımlarında da üst limit 2,5 milyon liraya yükseltilmiştir" şeklinde konuştu. Bu düzenleme, esnafın modernizasyonuna doğrudan katkı sağlayacak. Örneğin, bir tamirci dükkanı sahibi artık daha büyük bir ekipman seti alabilirken, bir nakliyeci yeni bir araç filosu kurma hayalini gerçekleştirebilecek. Esnaf kredisi faiz indirimi, bu limit artışıyla birleşince, yatırım teşvikleri adeta katlanıyor. Hükümetin bu politikaları, esnafın sadece hayatta kalmasını değil, büyümesini hedefliyor.
Kooperatiflere yönelik destekler de göz ardı edilemez. Bakan Bolat, makine, ekipman ve demirbaş alım desteğinin 400 bin liradan 1 milyon liraya çıkarıldığını hatırlattı. Sergi ve fuar katılım desteğini 60 bin liradan 150 bin liraya, nitelikli personel istihdamını ise bir personel için yıllık 266 bin liraya yükselttiklerini belirten Bolat, "Esnafları düşündüğümüz gibi kooperatiflerimizi de asla yalnız bırakmıyoruz" dedi. Bu destekler, esnafın kolektif gücünü artırarak, kooperatifler aracılığıyla daha büyük projelere imza atmasını sağlayacak. Esnaf kredisi faiz indirimi gibi bireysel adımlarla birleşen bu kurumsal destekler, ekonominin tabanını sağlamlaştırıyor. Sonuçta, kooperatifler esnafın sesi olurken, hükümetin bu alandaki yatırımları uzun vadeli kalkınmaya dönüşüyor.
Esnafın genel durumuna baktığımızda, rakamlar umut verici. AKP iktidarının ilk yıllarında 1 milyon 300 bin olan esnaf sayısı, bugün 2 milyon 300 bine yükseldi. Son 5 yılda, küresel salgın, Rusya-Ukranya Savaşı, enerji krizi ve 6 Şubat depremi gibi zorluklara rağmen 1 milyon 585 bin yeni esnaf iş yeri açıldı; buna karşılık sadece 585 bin kapama gerçekleşti. Bolat, "Avrupa'da en düşük maliyetli elektrik ve doğal gazı vatandaşına sunan ülke Türkiye ve bizim hükümetimizdir" diyerek, enerji desteklerini de vurguladı. Asgari ücretin vergi dışı bırakılması gibi adımlar da esnafın yükünü hafifletiyor. Esnaf kredisi faiz indirimi, bu geniş tablonun bir parçası olarak, esnafın geleceğine yatırım yapıyor.
Bakan Bolat, konuşmasında ekonomiyi bütüncül bir yaklaşımla ele aldı. "Ekonomi, bir bütündür. İç huzur, asayiş, siyasi istikrar, güçlü yönetim, liderlik, ekonomik reformlar, atılımlar, ekonominin büyümesi, gelişmesi, çiftçiyi de esnafı da işçiyi de memuru da KOBİ'leri de sanayiciyi de emekliyi de engellileri de tüm kesimleri sevindiriyor ve daha iyi şartlara kavuşturuyor" diyen Bolat, hükümetin gece gündüz çalıştığını ifade etti. Dış ticarette ihracat-ithalat dengesi, iç ticarette büyüme hedefleri, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın esnaf vizyonu gibi unsurlar, bu desteklerin arkasındaki motivasyonu gösteriyor. Esnafın 10 milyonluk bir aile kitlesini temsil ettiği düşünüldüğünde, bu politikalar milyonların hayatını doğrudan etkiliyor.
Sonuç olarak, yılbaşı yaklaşırken esnaf kredisi faiz indirimi gibi müjdeler, Türkiye'de küçük işletmelerin geleceğini aydınlatıyor. 148 milyar lira hacimli destekler, %25 faiz oranı, bekleyen dosyaların temizlenmesi, faturalandırma ertelemesi ve limit artışları, esnafın elini güçlendiriyor. Bu adımlar, ekonomik durgunluklara rağmen büyüme iradesini yansıtıyor. Esnaf, Türkiye ekonomisinin kalbi; ve hükümetin bu kalbe dokunan politikaları, hepimizi daha güçlü kılacak. Gelecek yıl, bu indirimlerin meyvelerini hep birlikte göreceğiz – daha fazla yatırım, daha fazla istihdam ve daha refahlı bir ekonomi için.
