Günlük hayatta elimizden düşürmediğimiz akıllı telefonlar, bazen beklenmedik bir tehlike kaynağına dönüşebiliyor. Küçük bir ekranın ardında yatan lityum iyon bataryalar, yanlış kullanım veya arıza durumunda adeta birer saatli bomba gibi davranabiliyor. Türkiye'de son yıllarda bu tür olaylar giderek artarken, tamir atölyeleri gibi yerlerde yaşanan patlamalar, hem teknisyenleri hem de çevredekileri ölümcül risklerle karşı karşıya bırakıyor. Peki, bu sessiz tehditler nasıl tetikleniyor ve gelecekte bizi neler bekliyor?
Aksaray'ın sakin ilçelerinden Ortaköy'de, Zafer Mahallesi'nde bulunan bir cep telefonu tamir atölyesinde sıradan bir gün, aniden cehenneme döndü. 31 yaşındaki iş yeri sahibi Ferhat Özkan, rutin bir tamir işlemi için getirilen arızalı bir cep telefonunun bataryasıyla uğraşıyordu. Tam o sırada, batarya bomba gibi patlayarak alev aldı ve atölyeyi dumanaltı etti. Özkan, alevlerin arasında kalarak büyük bir şok yaşadı; elleri ve yüzü tehlike altında olsa da, mucizevi bir şekilde yaralanmayı atlattı. Yanında bulunan bir başka kişi de patlama anında donup kaldı, adeta zaman durmuş gibiydi. Alevler, kısa süre sonra kendiliğinden söndü, ancak geride bıraktığı duman ve hasar, atölyenin bir köşesini kullanılamaz hale getirdi. Bu korku dolu saniyeler, iş yerinin güvenlik kamerasına saniye saniye yansıdı ve izleyenleri dehşete düşürdü.
Görüntülerde, Ferhat Özkan'ın tezgahın başında sakin bir şekilde çalıştığı görülüyor. Telefonu eline alıyor, bataryayı inceliyor ve bir anda parlak bir ışıkla birlikte şiddetli bir patlama sesi duyuluyor. Alevler fışkırıyor, duman hızla yayılıyor ve Özkan geriye doğru sıçrayarak kendini korumaya çalışıyor. Yüzündeki şaşkınlık ifadesi, o anın ne kadar ani ve öngörülemez olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Yanındaki kişi ise sandalyesinden kalkmaya çalışırken dengesini kaybediyor, ellerini yüzüne siper ediyor. Kamera, patlamanın şiddetiyle sarsılıyor; tezgah üzerindeki aletler etrafa saçılıyor, küçük kıvılcımlar yere sıçrıyor. Alevler bir metreye kadar yükseliyor, ancak yangın söndürücüye ihtiyaç kalmadan doğal olarak külleniyor. Bu footage, sadece bir kazayı değil, bataryaların ne kadar hassas ve tehlikeli olabileceğini gösteren bir belge niteliğinde.
Olayın hemen ardından, Aksaray İl Emniyet Müdürlüğü ekipleri bölgeye sevk edildi ve atölyede inceleme yaptı. Patlamanın nedeni olarak, bataryanın şişme veya aşırı ısınma kaynaklı bir arıza olduğu şüphesi öne çıkıyor. Lityum iyon bataryalar, tamir sırasında açıldıklarında veya deforme olduklarında termal kaçak yaşayabiliyor; bu da kısa devreye, ardından patlamaya yol açıyor. Ferhat Özkan, ifadesinde "Telefonu müşteriden yeni almıştım, batarya zaten sorunluydu ama bu kadarını beklemiyordum" diye anlatıyor yaşananları. Neyse ki, patlama sırasında atölyede başka kimse yoktu ve hasar maddi düzeyde kaldı – tezgahın bir kısmı yandı, birkaç alet kullanılamaz hale geldi. Özkan, o günden beri atölyesini yeniden düzenledi ve müşterilere batarya tamirinde ekstra dikkatli olunması konusunda uyarılar yapıyor.
Türkiye'de cep telefonu batarya patlamaları, son yıllarda alarm verici bir artış gösteriyor. 2024 verilerine göre, yangın ve patlama raporlarının yüzde 15'i elektronik cihazlardan kaynaklanıyor; bu da yılda yaklaşık 5 bin olayı kapsıyor. Lityum iyon piller, enerji yoğunlukları nedeniyle popüler olsa da, yanlış şarj, darbe veya orijinal olmayan ürün kullanımı gibi faktörlerle risk taşıyor. Örneğin, 2023'te Sakarya'da benzer bir olayda bir tamirci ölümden dönmüş, Kocaeli'de ise bir teknisyen alevler arasında kalmıştı. Bitlis ve Bingöl gibi illerde de bu tür vakalar rapor edildi; hepsinde güvenlik kameraları, patlamanın ne kadar hızlı olduğunu kanıtladı. Uzmanlar, bataryaların şişmeye başladığında hemen değiştirilmesi gerektiğini vurguluyor – zira şişkinlik, iç kimyasal reaksiyonun habercisi.
Bu olay, Ferhat Özkan'ın hayatını bir kez daha sorgulamasına neden oldu. 31 yaşında, ailesine bakmak için sabah akşam demeden çalışan bir esnaf olarak, günlük riskleri göze alıyordu ama bu patlama, mesleğinin ne kadar tehlikeli olabileceğini yüzüne vurdu. Atölyedeki diğer kişi, olaydan sonra psikolojik destek aldı; patlama sesi hala kulaklarında çınlıyor. Aksaray Valiliği, ilçedeki tamir atölyelerine yönelik bir denetim başlattı; orijinal parça kullanımı ve yangın güvenliği kuralları sıkılaştırıldı. Patlamanın tam nedeni, bilirkişi raporuyla netleşecek, ancak ilk bulgular bataryanın yan sanayi bir ürün olduğunu işaret ediyor. Bu tür arızalar, genellikle ucuz ithal ürünlerde görülüyor ve tamir sırasında açılmaları, felaketi tetikliyor.
Geleceğe baktığımızda, bu patlamalar sadece bireysel trajediler değil, daha geniş bir sorunun parçası. 2025'in ilk yarısında, elektrikli araç ve taşınabilir cihazlardaki batarya kullanımının artmasıyla, patlama vakaları yüzde 20 yükseldi. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, lityum pil kaynaklı yangınlar küresel olarak yılda 10 bin yaralanmaya yol açıyor. Türkiye'de, Ticaret Bakanlığı'nın yeni yönetmeliği, batarya ithalatını sıkı denetim altına alıyor; orijinal olmayan ürünlere el koyma cezaları artırıldı. Ferhat Özkan gibi tamirciler için zorunlu eğitim programları devreye giriyor – patlama riskini erken tespit etme teknikleri öğretiliyor. Akıllı telefon üreticileri ise, batarya ömrünü gösteren yazılımlarla kullanıcıları uyarıyor; örneğin, şişme tespit edildiğinde cihazı kilitleyen sistemler yaygınlaşıyor.
Ortaköy'ün dar sokaklarında, Zafer Mahallesi sakinleri hala o patlama sesini konuşuyor. Atölyenin önünden geçenler, kapıdaki "Batarya Tamiri İçin Randevu Alın" tabelasını görüp duraksıyor. Ferhat Özkan, işine devam ediyor ama artık her telefonu eline almadan önce iki kez düşünüyor. Olayın yankıları, sosyal medyada yayıldı; benzer deneyimler paylaşan yüzlerce tamirci, gruplar kurup bilgi alışverişi yapıyor. Bu patlama, sadece bir atölyeyi değil, tüm sektörü sarsıyor – bataryaların geleceği, daha güvenli teknolojilere mi evrilecek, yoksa riskler artacak mı? Uzmanlar, katı hal bataryalarının 2030'a kadar standart hale geleceğini öngörüyor; bunlar, lityum iyonlara göre patlama riskini yüzde 90 azaltıyor.
Ama şimdilik, günlük hayatta dikkatli olmak şart. Şarj cihazınızı orijinal kullanın, telefonunuzu aşırı ısıtmayın ve bataryada şişlik fark ederseniz hemen profesyonellere bırakın. Aksaray'daki bu olay, bir uyarı gibi: Küçük bir cihaz, büyük bir felakete dönüşebilir. Ferhat Özkan'ın kurtuluşu, saniyelik bir refleksle oldu; ama ya olmazsa? Gelecekteki düzenlemeler, bu soruyu cevaplamalı. Patlamanın dumanı dağıldı, ama bıraktığı ders kalıcı. Her tamir masasında, her şarj soketinde, tehlike pusuda bekliyor – ve biz, farkında olmadan onunla yaşıyoruz.
