Türkiye'de otomobil piyasasını yakından ilgilendiren önemli bir gelişme yaşanıyor. Geçtiğimiz aylarda alınan kararla, Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması kapsamı dışındaki ülkelerden ithal edilen binek otomobillere ek vergi getirilmişti. Bu karar için tanınan iki aylık geçiş süresi yarın sona erecek ve yeni vergi oranları devreye girecek. Sonuç olarak, birçok popüler otomobil modelinde ciddi fiyat artışları kaçınılmaz hale geliyor.
Sektör temsilcileri, özellikle yıl sonu kampanyalarının hız kazandığı bu dönemde gelen ek verginin bazı markaları zor durumda bırakacağını vurguluyor. En çok etkilenenler ise Japon otomobil üreticileri oluyor. Bu durum, tüketicilerin araç alım kararlarını doğrudan etkileyecek ve piyasada yeni bir dalgalanma yaratacak.
Yeni vergi uygulaması nasıl işleyecek diye merak ediyorsanız, detaylar oldukça net. Mevcut yüzde 10'luk gümrük vergisine ek olarak yeni oranlar uygulanacak. Konvansiyonel ve hibrit modeller için yüzde 25 ek vergi getirilirken, minimum 6 bin dolar tutarında bir alt sınır olacak. Plug-in hibrit modellerde bu oran yüzde 30'a çıkacak ve minimum 7 bin dolar olarak belirlenecek. Tam elektrikli modeller ise yüzde 30 ek vergiyle karşı karşıya kalacak, burada da minimum sınır 8 bin 500 dolar seviyesinde.
Bu ek vergiler, özellikle matrahı yüksek araçlarda nihai satış fiyatını ciddi şekilde yukarı çekiyor. Örneğin, matrahsız fiyatı 1 milyon TL olan bir araçta yeni ek vergi doğrudan 250 bin TL'ye ulaşabiliyor. Üstüne ÖTV ve KDV eklendiğinde ise toplam artış 540 bin TL'yi bulabiliyor. Matrah yükseldikçe bu rakam katlanarak artıyor ve bazı modellerde fiyat farkı 500 bin TL'nin çok üzerine çıkabiliyor. İşte bu yüzden otomobil fiyatları yarın itibarıyla adeta uçuşa geçecek.
Hangi markalar ve modeller bu zamdan en çok nasibini alacak? Listenin başında Japon devleri geliyor. Honda markasında neredeyse tüm modeller etkilenecek. Civic, Jazz, CR-V ve HR-V gibi sevilen araçlar yeni vergi kapsamında fiyatlarını güncelleyecek. Toyota'da ise yerel üretim olan Corolla ve C-HR hariç, ithal modeller zamlanacak. Bunlar arasında Corolla Cross, RAV4 ve Land Cruiser Prado öne çıkıyor.
Nissan tarafında X-Trail modelleri doğrudan etkilenecek. Subaru'nun Forester ve Crosstrek gibi popüler SUV'leri de zam listesinde yer alıyor. Lüks segmentte ise Lexus tam anlamıyla vurulacak; LBX, NX, RX ve LM gibi tüm modeller ek vergiye tabi olacak. Bu markaların Türkiye pazarındaki güçlü konumunu düşününce, tüketiciler için alternatif arayışı hız kazanacak gibi görünüyor.
Peki zam oranı tam olarak ne kadar olacak? Hesaplamalar gösteriyor ki, orta seviye bir modelde bile 500 bin TL'ye varan artışlar söz konusu. Daha yüksek segmentlerde bu rakam milyonları bulabiliyor. Sektördeki uzmanlar, bu ek yükün otomobil fiyatlarını yeniden şekillendireceğini ve alım gücünü zorlayacağını belirtiyor.
Markalar da boş durmuyor tabii. Ek vergi yükünü hafifletmek için bazı distribütörler araçlarını Avrupa Birliği ülkelerinden veya vergi oranı daha düşük bölgelerden tedarik etmenin yollarını arıyor. Böylece fiyatları mümkün olduğunca rekabetçi tutmayı hedefliyorlar. Bazı markalar ise vergi farkının bir kısmını kendi kâr marjlarından karşılayarak müşteriyi korumayı planlıyor. Ancak vergi oranlarının büyüklüğü düşünüldüğünde, bu stratejilerin uzun vadede sürdürülebilir olmayacağı açıkça görülüyor.
Zam öncesi son fırsatları değerlendirmek isteyenler için güncel fiyatlar şöyle: Toyota Corolla Cross Hybrid 2 milyon 435 bin TL'den başlıyor ve 2 milyon 544 bin TL'ye kadar çıkıyor. RAV4 Hybrid ise 5 milyon 639 bin TL ile 5 milyon 781 bin TL arasında. Land Cruiser Prado tam 12 milyon TL seviyesinde. Honda Jazz 1 milyon 730 bin TL'den başlayıp 1 milyon 875 bin TL'ye ulaşıyor. HR-V HEV 2 milyon 330 bin TL ile 2 milyon 950 bin TL, Civic 2 milyon 360 bin TL ile 2 milyon 690 bin TL, CR-V ise 6 milyon 150 bin TL.
Nissan X-Trail 2 milyon 899 bin TL'den 3 milyon 975 bin 300 TL'ye kadar değişiyor. Subaru Crosstrek 3 milyon 249 bin 900 TL, Forester 4 milyon 499 bin TL. Lexus tarafında LBX 2 milyon 800 bin TL'den 3 milyon 265 bin TL'ye, NX 7 milyon 450 bin TL ile 9 milyon 180 bin TL arasında, RX 9 milyon 945 bin TL'den 10 milyon 850 bin TL'ye, LM ise tam 16 milyon 315 bin TL.
Tüm bu fiyatlar yarından itibaren yukarı yönlü revize edilecek. Otomobil fiyatlarında yeni bir dönem başlıyor diyebiliriz. Ek vergi uygulamasıyla AB dışından gelen modellerde artışlar kaçınılmaz. Bu durum sadece fiyat etiketlerini değil, tüketicilerin tercihlerini ve markaların satış stratejilerini de derinden etkileyecek.
Vergiden kurtulmak isteyen markalar yeni tedarik zincirleri kurmaya çalışsa da, önümüzdeki haftalar otomotiv pazarının gerçek yüzünü gösterecek. Araç almayı düşünenler için yarın son gün gibi görünüyor. Bu zam furyasından önce harekete geçmek, ciddi tasarruf sağlayabilir. Otomobil piyasasındaki bu büyük değişim, herkesin yakından takip etmesi gereken bir süreç.