İstanbul’un gri bir aralık sabahında, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı üst düzey bürokratları ile Adalet, Aile ve Sosyal Hizmetler ile İçişleri bakanlıklarının temsilcileri aynı masada toplandı. Görüşmenin tek gündem maddesi, sosyal medya platformlarına getirilecek yeni içerik kısıtlamalarıydı. Toplantıdan sızan bilgilere göre, 2025’in ilk çeyreğinde TBMM’ye sevk edilecek yasa taslağı hazır ve kararlı bir şekilde “aile yapısını tehdit eden içeriklere” karşı sert önlemler içeriyor.
Taslağın en dikkat çekici maddesi, “değerlere aykırı” kabul edilen paylaşımlara anında erişim engeli getirilmesi. Bu kapsama “aile bütünlüğünü zedeleyen, gençleri olumsuz etkileyen, müstehcenlik içeren, şiddet ve nefret söylemini teşvik eden” tüm görsel ve yazılı içerikler giriyor. Yetkililer, özellikle TikTok, Instagram ve YouTube’da hızla yayılan bazı trend videoları örnek gösterdi. Toplantıda sunulan raporda, son bir yılda 13-17 yaş arası gençlerin yüzde 68’inin “zararlı içerik” ile karşılaştığı, intihar ve kendine zarar verme vakalarında belirgin artış olduğu vurgulandı.
Yeni düzenlemede platformlara çok ağır sorumluluk yüklenecek. Türkiye’deki kullanıcı sayısı 1 milyonu aşan her uygulama, 48 saat içinde “içerik denetim birimi” kurmak zorunda kalacak. Bu birimde en az 50 kişi tam zamanlı çalışacak ve Türkçe içeriklerin tamamını gerçek zamanlı olarak tarayacak. Denetim ekibinde Türk vatandaşı olma şartı aranacak. Kurallara uymayan platformlara ilk etapta 50 milyon lira, tekrarında 500 milyon lira idari para cezası kesilecek. Üçüncü ihlalde ise bant daraltma yüzde 90’a kadar çıkabilecek; yani platform Türkiye’de neredeyse kullanılamaz hale gelecek.
En çok konuşulan madde ise “aile filtresi” zorunluluğu. 18 yaş altı kullanıcıların hesapları otomatik olarak bu moda alınacak. Anne-baba, çocuğun hesabına ekleyeceği filtre ile sadece kendisinin onayladığı içeriklerin görünmesini sağlayacak. Platformlar, yaş doğrulama sistemini biyometrik yöntemlerle güçlendirmek zorunda bırakılacak. Mevcut kimlik numarası ile giriş yöntemi yeterli görülmüyor.
Toplantıda bir başka çarpıcı detay da “gece kısıtlaması” önerisi. 00.00-06.00 saatleri arasında 15 yaş altı çocukların sosyal medya kullanımının tamamen engellenmesi tartışıldı. Bu öneri taslağa girmiş durumda ancak saat dilimi konusunda henüz kesin karar verilmedi. Ayrıca “zararlı içerik” üreten hesapların para kazanma özelliği kalıcı olarak kapatılacak, reklam gelirleri bloke edilecek.
Bakanlık kaynakları, düzenlemenin sadece yasaklama değil, aynı zamanda “güvenli alan” oluşturma amacı taşıdığını vurguluyor. Eğitim videoları, bilimsel içerikler, spor ve sanat paylaşımları teşvik edilecek; bu tür hesaplara algoritmada öncelik tanınacak. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, “pozitif içerik üreticileri” için teşvik paketi hazırlıyor.
Platformların Türkiye temsilcileri acil toplantıya çağrıldı. Önümüzdeki hafta İstanbul’da yapılacak görüşmede şirketlere 90 günlük uyum süresi tanınacak. Süreyi aşan uygulamalar ilk etapta katalog suçlar kapsamına alınacak ve erişim engeli kararı doğrudan uygulanacak.
Bu gelişme, milyonlarca gencin gece gündüz vakit geçirdiği dijital dünyayı tamamen yeniden şekillendirecek. Anne-babalar uzun zamandır talep ettiği kontrol mekanizmalarına kavuşurken, içerik üreticileri ve genç kullanıcılar yeni dönemde ciddi sınırlamalarla karşılaşacak. Yasanın Meclis’e gelmesiyle birlikte sosyal medya özgürlüğü tartışmaları da alevlenecek gibi görünüyor. Türkiye, dijital dünyada “aile koruma kalkanı”nı devreye alan ilk ülkelerden biri olmaya hazırlanıyor. Önümüzdeki haftalar, bu değişimin nasıl karşılanacağını gösterecek.
