Bu kutsal kitap, insanlığı en doğru ve en sağlam şeye, rüşde (olgunluğa ve doğru yola) kılavuzluyor. Düzeltmeye yönelik işler yapan müminlere büyük bir ödül (ecir) müjdeliyor ve ahirete inanmayanlar için ise can yakıcı bir azabın hazırlandığını bildiriyor. Ne var ki, bu büyük rehberliği tam olarak kavrayabilmek, çağlar boyunca süregelen en büyük zorluklardan biri olmuştur. Modern dünyada, Kur'an hakkında yeterli birikime sahip olmayanlar veya cahiliye dönemindekine benzer bir küfür ve şirk ortamında bulunanlar için, rehberliğin temel kaynağına ulaşımda ciddi bir risk söz konusudur.
Tarihin Derinliklerinden Gelen Uyarı: Resmi Sıralamanın Görülmeyen Tehlikesi
Yüzyıllardır süregelen Kur'an kargaşasını bitirebilecek anahtar, surenin iniş sırasına, yani Nüzul Sırasına göre okuma yönteminde gizli. Uzmanlara göre, Kur'an'ın bu şekilde sıralanarak okunması, kutsal metnin çok daha iyi anlaşılmasını sağlıyor. Ancak bilinen ve "Resmî Mushaf" olarak adlandırılan düzenleme, Halife Osman tarafından hazırlandığı için o günkü iktidarın görüşüne göre düzenlenmiştir. Bu düzenleme, sahabenin içtihadıyla (yorumlamasıyla) oluşturulmuş bir yapıya sahip olduğundan, Kur’an’ı yeni tanıyacak kişilerin veya günümüzdeki gibi şirk ve küfür ortamlarında bulunanların, bu Resmî Mushaf’tan gereği gibi yararlanamama ihtimali bulunuyor.
İşte bu kritik saptamaları dikkate alarak, okuyucuya sunulmaya çalışılan ve herkes tarafından konudaki en ciddi eser olarak bilinen el İtkan’daki (ma’rifetül mekki velmedeni bölümü) ayrıntılı değerlendirmeler, büyük bir sırrı açığa çıkardı. Beyhaki'nin İkrime'den ve Durris'in İbni Abbas'tan naklettiği sıralamaların değerlendirilmesi sonucu ortaya çıkan Hattat Kadroğlu’nun Mushafı, Kur'an'ın iniş sırasına göre düzenlenmiş, en doğru anlaşılma modelini ortaya koyuyor.
Bu kritik sıralamaya göre Kur'an'ın ilk sureleri, geleneksel sıralamadan tamamen farklı başlıyor. Bu özel sıralama Alak (Embriyon) suresi ile başlar, ardından Kalem suresi, Müzzemmil (Örtüye Bürününen) suresi, Müddessir suresi ve Fatiha suresi takip eder. Bu başlangıcın ardından, tebliğin ilk yıllarını yansıtan Tebbet (Kurudu) suresi gelmektedir. Bu akış, sadece ilk altı surede dahi okuyucunun konuya girişini tamamen değiştirmekte, daha sonra ise Tekvir, A'lâ, Leyl ve Fecr gibi surelerle devam ederek metnin tarihsel bağlamını eksiksiz sunmaktadır.
Kuran Sözlüğündeki Yanlış Anlamlar: Tevil ve İmam Kavramlarının Çarpıtılması
Kur'an'ın anlaşılmasında sadece surelerin sıralaması değil, yüzyıllardır anlamı yanlış bilinen kilit sözcükler de kargaşa yaratmıştır. Bunların başında “Te’vîl” kavramı geliyor. Maalesef bu sözcük, zamanla yorum ve tefsir (açıklama) olarak kullanılır olmuş ve bu durum, Kur’an’ı anlama konusunda büyük bir kargaşaya yol açmıştır. Oysa “İmâm” sözcüğü de basitçe bir önder anlamına gelmekten öte, “kasdetmek, amaçlamak” anlamındaki "emm" sözcüğünden türemiştir ve “yol oluşturma” anlamını taşıyan kalıpları mevcuttur.
Yanlış anlaşılan bir diğer önemli kelime ise **“Ümmî”**dir. Bu sözcük, Kur’an’da peygamberimiz için kullanılmış olmasına rağmen yanlış anlamlar yüklenmiştir. Benzer şekilde, “el-hayâtü’d-dünya” tamlaması da meal ve tefsirlerin çoğunda Türkçeye sadece “dünya hayatı” olarak çevrilmiştir, ancak bu çeviri de tamlamanın esas anlamını yansıtmada eksiktir.
Korkutucu bir diğer yanlış anlama ise "ALLAH’IN ASTLARI" meselesidir. Kur’an’ın pek çok ayetinde geçen من دونه [min dûnihi] ve من دون اللّه [min dînillâhi] ifadeleri, piyasadaki birçok mealde yanlış aktarılmaktadır.
Ayetlerin Arkasındaki Gizli Manalar: İstiva, İnzar ve Şehadet
Kur’an terminolojisi üzerindeki bu derinlemesine çalışma, en temel kavramlara dahi yepyeni bir bakış açısı getiriyor. Örneğin, “İstiva” eden ifadesi Allah’ın sıfatlarındandır ve bu sıfatın meleğe veya başka bir varlığa atfedilmesi mümkün değildir.
Ayrıca, “İnzâr” kavramı da sıklıkla yanlış anlaşılmıştır. Bu kelimenin kökeni, adakta bulunma, üzerine borç olmayan bir şeyi herhangi bir münasebetle kendi üzerine borç kılma manasına gelen “نذر” sözcüğünden gelir.
Belki de en çok kullanılan ama derinliği kaybolan bir ifade ise "Şehâdet" kavramıdır. Şehadet, sadece bir kelime söylemek değil; "Şe-hi-de" fiilinden türeyen bir mastardır ve anlamı, "Bir konuda eksiksiz bilgiye sahip olarak tanıklık etmek"tir.
Bu sözlük çalışması, modern okuyucunun Kur'an'da karşılaştığı diğer kritik terimleri de aydınlatır:
- Dabbeh: “دابةDabbeh” sözcüğü, “د ب بdebb” mastarından türemiş ism-i fail kalıbında bir kelimedir.
- Kıyam: Cinn/19’daki ayette geçtiği üzere, Allah’ın kulu/Peygamber O’na çağırarak ayaklandığı/harekete geçtiği zaman, o yabancılardan bir grubun ona karşı duruşunu ifade eder.
- Tebettül: Yalnızca Allah’ı dikkate almak, sadece O’na kulak verip başkasına itibar etmemek anlamına gelir.
- Fevahiş: “فواحش Fevahiş”, çirkin iş, yüz kızartıcı söz veya davranış, olması gereken sınırı aşmak, söz ve cevapta taşkınlık etmek demektir.
- Meysir: Esas anlamı “fal oklarıyla oynamak” olan bu sözcük, aynı zamanda “kolaylık” ve “deve kesmek” anlamındaki köklerden türemiştir.
Cennet, İntikam ve Melekler Hakkındaki Çarpıcı Detaylar
Tefsir ve çevirilerde en çok merak edilen konulardan biri olan “Âdem’in Cenneti” meselesi de bu kapsamda ele alınmıştır. Kur’an’ın Bakara/30, Tâ-Hâ/55, Sâd/71 gibi birçok ayetinde belirtildiği gibi, Âdem ve insanlar topraktan yaratılmışlardır.
Diğer yandan, Allah’ın sıfatları arasında yer alan “İntikam” sözcüğü de dilimize yanlış yerleşmiş bir kavramdır. Zümer/ 37, İbrahim/ 47 ve Âl-i İmrân/ 4. Ayetlerde geçen “Allah güçlüdür, intikam sahibidir” ifadesindeki intikam, Türkçedeki "kinden kaynaklanan öç alma" anlamından farklıdır.
Son olarak, Melekler hakkındaki inanışlar da mercek altına alınmıştır. Cahiliye Arapları arasında yaygın olan inanışa göre melekler, Allah’ın kızları ve yardımcıları olup kanatlı yaratıklardır ve rüzgâr, yağmur, deprem gibi doğa olaylarını kontrol eden güçlerdir.
Bu hayati çalışmalar ve derinlemesine incelemeler, özellikle Kur'an’daki kritik sözcüklerin ve surelerin doğru anlaşılması için atılmış dev adımlardır. Konuyla ilgili daha fazla bilgi edinmek ve bu kritik araştırmaları incelemek isteyenler için, Hakkı Yılmaz’ın altı farklı videosu da dahil olmak üzere geniş bir kaynak yelpazesi mevcuttur. Kur'an'ın en doğru ve en sağlam kılavuzluğundan tam olarak faydalanmak için, bu tarihsel bilgileri göz ardı etmek artık mümkün değil. Aklınızdaki tüm soruları çekinmeden sormak ve bu yeni bilgilerin ışığında Kur'an ile ilişkinizi yeniden şekillendirmek için uzman asistanlar da her an hizmetinizdedir.
