Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan son dakika kararı, kamu alacaklarına uygulanacak gecikme zammı oranını belirledi. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunu'nda düzenlenen gecikme zammı, her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere yüzde 3,7 olarak belirlendi. Bu düzenleme, kamu borçlarını zamanında ödemeyen vatandaşlar ve işletmeler için önemli mali sonuçlar doğuruyor.
Kararda yer alan resmi ifade şu şekilde: "6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51'inci maddesinin birinci fıkrasında yer alan gecikme zammı oranının, her ay için ayrı ayrı uygulanmak üzere yüzde 3,7 olarak belirlenmesine, 6183 sayılı Kanunun mezkûr maddesi gereğince karar verilmiştir." Bu hüküm, borçluların gecikmelere bağlı olarak ödeyeceği ek yükümlülükleri net olarak ortaya koyuyor.
6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun, devletin çeşitli kamu kurumlarından kaynaklanan alacaklarının tahsiline ilişkin usul ve esasları düzenliyor. Kanunun 51'inci maddesi, vadesinde ödenmeyen kamu alacakları için gecikme zammı uygulanmasını öngörüyor. Cumhurbaşkanı tarafından belirlenen bu oran, her ay geç ödemeler için ayrı ayrı hesaplanarak borç miktarına ekleniyor. Yani bir kamu borcunu bir ay geciktiren vatandaş %3,7, iki ay geciktiren %7,4 ek ödeme yapmak zorunda kalıyor. Bileşik olarak hesaplandığında yıllık etki oldukça yüksek bir rakama ulaşıyor.
Bu düzenlemenin kapsamı oldukça geniş. Vergiler, gümrük vergileri, trafik cezaları, sigorta primleri, belediye harçları ve diğer kamu kurumlarından kaynaklanan her türlü amme alacağı bu orandan etkileniyor. Özellikle vergi borçlarında ve SGK prim ödemelerinde gecikme durumunda uygulanan bu zammın her ay yeniden hesaplanması, borçların hızla artmasına neden olabiliyor. Vatandaşlar ve işletme sahipleri, bu oranın sadece bir aylık değil, her ay için tekrar tekrar uygulanacağını göz önünde bulundurmalı.
Pratik hesaplamalar, yeni oranın mali yükünü net şekilde gösteriyor. Aylık %3,7 oran, bileşik hesaplamayla yıllık bazda çok daha yüksek bir maliyet anlamına geliyor. Mesela 10 bin liralık bir kamu borcunu bir yıl boyunca ödemeyen bir kişi, sadece ana para dışında binlerce lira gecikme zammı ödemekle yükümlü oluyor. Bu durum, borçların kısa sürede katlanarak büyümesine ve vatandaşların mali zorluklarının artmasına yol açıyor. Kamu kurumları, bu yüksek oranla borçluları hızlı ödemeye teşvik etmeyi amaçlıyor.
Vatandaşlar ve işletme sahipleri için bu kararın sonuçları derinlemesine değerlendirilmeli. Öncelikle, kamuya olan borçların asgari düzeyde tutulması ve mümkün olan en kısa sürede ödenmesi büyük önem taşıyor. Gecikme zammı oranının yüksekliği, borç ertelemenin maliyetli olduğunu açıkça gösteriyor. Vergi daireleri, belediyeler ve SGK gibi kurumlara olan borçlarını takip edemeyenlerin, bu zammın etkisiyle karşı karşıya kalacağı ek maliyetler ciddi boyutlara ulaşabiliyor. Özellikle küçük işletmeler için nakit akışı yönetimi, bu zammı önlemek adına kritik hale geliyor.
Borçlarını ödemekte zorlanan vatandaşların başvurabileceği bazı mekanizmalar bulunuyor. Borç yapılandırma kanunları, taksitlendirme imkanları ve erteleme talepleri, bu yüksek gecikme zammından korunmak için önemli araçlar. Ancak yapılandırma başvurularının da belirli şartlara ve sürelere tabi olduğu unutulmamalı. Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenen %3,7'lik oran, bu tür yapılandırmalar dışında kalan her türlü gecikmede anında devreye giriyor. Bu nedenle vatandaşların ödemelerini düzenli takip etmesi ve gecikmeleri önlemesi gerekiyor.
Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren bu kararın hukuki bağlayıcılığı tam. Cumhurbaşkanı'nın 6183 sayılı Kanun uyarınca belirleme yetkisi bulunuyor ve bu oran değişikliği tüm Türkiye'de aynı anda uygulanıyor. Kamu kurumları, kendi alacakları için bu oranı doğrudan kullanarak gecikmiş borçlara zam uyguluyor. Vatandaşlar, borç durumlarını e-devlet üzerinden sorgulayarak ne kadar gecikme zammı eklendiğini takip edebiliyor.
Sonuç olarak, kamu alacakları için belirlenen %3,7'lik aylık gecikme zammı oranı, vatandaşları ve işletmeleri hızlı ödemeye yönlendiren caydırıcı bir düzenleme olarak öne çıkıyor. Bu oranla birlikte kamu borçlarının geciktirilmesinin maliyeti artıyor ve düzenli ödeme alışkanlığının önemi bir kez daha vurgulanıyor. Vatandaşların bu kararı dikkatle izlemesi ve mali planlamalarını buna göre yapması, gereksiz ek ödemelerden kaçınmak için şart.