Afghanistan'da Pazartesi sabahın erken saatlerinde meydana gelen 6.3 büyüklüğündeki deprem, bölge halkını uykudan uyandırırken çocuklar ve ailelerinde büyük korku yarattı. Samangan vilayetinde merkez üssü olan deprem, başkent Kabil'den Pakistan'a kadar hissedildi ve ülkede büyük endişe yarattı. Bu deprem, iki ay önce meydana gelen ve yaklaşık 2.000 kişinin hayatına mal olan yıkıcı depremin ardından gelen ikinci büyük sarsıntı oldu.
Kurtarma ekipleri hasar tespit çalışmalarını sürdürürken, son depremde en az 20 kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 320 kişi yaralandı. Bölgede evler yıkıldı veya büyük hasar gördü. Bu trajik olay, kışın yaklaştığı bir dönemde meydana gelirken, kuzey Afghanistan'daki ailelerin durumunu daha da zorlaştırdı.
Kış Bastırırken Çocuklar Soğukta Kaldı
Save the Children tarafından yapılan açıklamalara göre, deprem sırasında çocuklar gece yarısı evlerinden kaçmak zorunda kalmış durumda. Bu durum, çocukların zihinsel sağlığı üzerinde anında etkisini göstermiş, korku ve endişe yaratmış. Kış mevsimi yaklaşırken evlerinden çıkan çocuklar, soğuk havanın getirdiği sağlık riskleriyle karşı karşıya kalıyor.
Özellikle küçük yaştaki çocuklar için zatürre ve diğer solunum yolu enfeksiyonları büyük tehlike oluşturuyor. Save the Children, bu durumun çocuklar için yaşamı tehdit edici boyutlara ulaşabileceği uyarısında bulunuyor. Daha önceki depremden etkilenen bölgelerde binlerce çocuk zaten kışı çadırlarda geçirmek zorunda kalırken, yeni deprem bu sayıyı artırdı.
İki Ayda İkinci Yıkıcı Deprem
Bu son deprem, 31 Ağustos'ta Doğu Afghanistan'da meydana gelen 6.0 büyüklüğündeki depremin ardından geldi. İlk depremde yaklaşık 2.000 kişi hayatını kaybetmiş ve 8.000'den fazla ev yıkılmıştı. Kunar ve Nangarhar vilayetlerini etkileyen bu deprem, binlerce çocuğu ve aileyi evsiz bırakmıştı.
İki deprem arasındaki kısa süre, ülkedeki deprem riski ve altyapı zafiyetini gözler önüne seriyor. Save the Children'ın 1976'dan beri Afghanistan'da yürüttüğü faaliyetlerde, bu tür doğal afetlerin çocuklar üzerindeki yıkıcı etkilerini defalarca gözlemlemiş durumda. Kuruluş, 9 vilayette doğrudan programlar yürütürken, 11 vilayette de ortaklarıyla çalışıyor.
Geçim Kaynakları Yok Oldu
Depremlerin en büyük etkilerinden biri, kırsal kesimde yaşayan ailelerin geçim kaynaklarının tamamen yok olması oldu. Çoğu aile hayvancılık ve tarım faaliyetlerine bağımlı durumda. Depremler evleri harabeye çevirirken, çoğu aile tüm gıda stoklarını ve geçim kaynaklarını kaybetti.
Bu durum, özellikle kış aylarında ailelerin gıda güvenliği açısından ciddi sorunlarla karşı karşıya kalmasına neden oluyor. Save the Children, bu süreçte binlerce aileye gıda yardımı ve geçim kaynakları desteği sağlamaya çalışıyor. Ancak ülkenin ekonomik durumu ve Taliban yönetiminin getirdiği kısıtlamalar, yardım faaliyetlerini zorlaştırıyor.
Save the Children'dan Acil Müdahale
Save the Children, son depremin ardından Samangan'a mobil sağlık ekibi gönderdi. Daha önceki depremde Kunar bölgesinde ilk uluslararası kuruluşlardan biri olarak sağlık hizmetleri, su ve sanitasyon hizmetleri, ev eşyaları, bebek ve hijyen kitleri, çok amaçlı nakit yardımı ve çocuk bakım merkezleri aracılığıyla destek sağlamıştı.
Kuruluş, 1976'dan beri Afghanistan'da faaliyet gösteriyor ve şu anda sağlık, beslenme, eğitim, çocuk koruma, barınma, su, sanitasyon, hijyen ve geçim kaynakları hizmetleri sunuyor. Çocuk bakım merkezleri aracılığıyla, depremden etkilenen çocuklara psikolojik destek ve eğitim hizmetleri sağlanıyor.
Uzman Uyarıları ve Kritik Durum
Save the Children Afghanistan Program Geliştirme ve Savunuculuk Direktörü Samira Sayed Rahman, mevcut durumun ciddiyetine dikkat çekiyor. Rahman, "Afghanistan'da bir başka güçlü deprem çocukları gece yarısı evlerinden kaçmaya zorlarken, çocuklar korku içindeler" ifadelerini kullanıyor.
Hasarın ve yıkımın boyutunun netleşmesi zaman alacak olsa da, çocukların zihinsel sağlığı üzerindeki etkisinin anında olduğunu vurgulayan Rahman, bu durumun Afghanistan'ı vuran deprem serisinin trajik sonuncusu olduğunu belirtiyor. Sıcaklıkların düşmesiyle birlikte, depremden etkilenen binlerce çocuğun yağmur ve kardan sadece çadırlarla korunarak kışı geçirmek zorunda kaldığını aktarıyor.
Ülke Genelindeki İnsani Kriz
Afghanistan nüfusunun neredeyse yarısının yardıma muhtaç olduğu bu dönemde, depremler ülkedeki insani krizi daha da derinleştiriyor. Save the Children, bağışçıların ve hükümetlerin acil durumlara hızlı yanıt vermesini ve toplulukların uzun vadeli yeniden inşasına yardımcı olacak esnek ve sürdürülebilir fon sağlaması gerektiğini vurguluyor.
Şimdi, kuzeydeki aileler de son güçlü depremden sonra korku ve belirsizlik yaşıyor. Çocuklar, yaşadıkları travmanın etkileriyle baş etmeye çalışırken, gelecekteki deprem riski de kaygılarını artırıyor. Psikolojik destek hizmetleri, bu durumda büyük önem taşıyor.
Gelecek Riskleri ve Hazırlık
Coğrafi konumu nedeniyle deprem riskinin yüksek olduğu Afghanistan'da, bu tür afetlere hazırlık konusunda ciddi eksiklikler bulunuyor. Dayanıklı yapı standartları ve erken uyarı sistemlerinin yetersizliği, depremlerin yıkıcı etkisini artırıyor.
İklim değişikliği ve kış mevsiminin getirdiği zorluklar, afet sonrası durumun daha da kötüleşmesine neden oluyor. Çocukların savunmasız durumları, onları doğal afetlerden en çok etkilenen grup yapıyor. Save the Children ve diğer yardım kuruluşları, çocuk odaklı müdahale programlarını önceliklendirmiş durumda.
Bu ikinci büyük deprem, Afghanistan'daki insani krizin boyutlarını bir kez daha gözler önüne serdi. Kış aylarının yaklaştığı bu kritik dönemde, uluslararası toplumun hızlı ve etkili müdahalesi büyük önem taşıyor. Çocukların güvenliği ve geleceği için acil eylem gerekiyor.