Türkiye'nin yargı sistemi, son yıllarda hem nicelik hem de nitelik açısından köklü değişimlerin eşiğinde duruyor. Mahkeme sayılarından dosya işleme hızlarına kadar uzanan bu evrim, hem iç dinamikleri hem de uluslararası standartları doğrudan etkiliyor. Özellikle, yeni atanan hakim ve savcıların motivasyonu, adaletin hızlı ve tarafsız tecellisi için kritik rol oynarken, siyasi arenadaki gerilimler bu süreci daha da karmaşık hale getiriyor. Günlük hayattan uluslararası raporlara kadar yansıyan bu gelişmeler, toplumun adalet beklentisini yeniden şekillendiriyor ve tartışmaları alevlendiriyor.
Beştepe'de düzenlenen bir tören, yargı mensuplarına yönelik önemli mesajlarla gündemi meşgul etti. Bu etkinlikte, yeni kura çekimleriyle atanacak isimlere seslenilirken, hem sayısal büyüme hem de vicdani sorumluluklar vurgulandı. Konuşmada, 2002'den bu yana hakim ve savcı sayısının 9 bin 349'dan 26 bin 803'e yükselmesi, adli yargıdaki mahkeme sayısının 3 bin 581'den 8 bin 681'e, idari yargıdaki sayının ise 146'dan 239'a çıkması gibi istatistikler paylaşıldı. Son 2,5 yılda 3 bin 474 mahkeme ve istinaf dairesi kurulması, yargıdaki dönüşümün somut bir yansıması olarak öne çıkarıldı. Bu rakamlar, sadece sayı artışı değil, dosya kapatma sürelerindeki kısalmayı da beraberinde getirerek, Avrupa standartlarını yakalama çabasını simgeliyor.
Yargıdaki cinsiyet dengesi de törende dikkat çeken bir unsur oldu. 25 bini aşkın hakim ve savcının 9 bin 812'sinin kadın yargı mensubu olması, bu alandaki ilerlemeyi kutlayan bir not olarak kaydedildi. Ancak, başörtülü yargı mensuplarına yönelik zaman zaman ortaya çıkan hazımsızlıklar ve edep sınırlarını aşan tepkiler, derin bir teessürle karşılandı. Bu eleştiriler, akıl, vicdan ve hukukla bağdaşmadığı belirtilirken, Türkiye'nin kadınları hayatın dışına iten demokrasi ayıplarından kurtulduğu vurgulandı. Özgürlüklerin herkese eşit uygulanacağı yeni bir Türkiye'nin inşasında, kadınların kamu ve özel ayrımı olmaksızın onurlu yer almasının herkes tarafından kabul edileceği ifade edildi. Bu yaklaşım, belki biraz zaman alacak olsa da, hazım sorunlarını aşarak toplumsal bir olgunluğa evrilecek bir vizyonu yansıtıyor.
Yeni atananlara yönelik tavsiyeler, adaletin neferleri olmayı merkeze aldı. Kura çekimiyle memleketin her köşesinde görev alacak genç yargı mensuplarına, maaş alıp köşesine çekilen bir memur değil, vicdanı hür, aklı hür, kalbi hür bir vatan evladı olarak çalışmaları hatırlatıldı. Adaletin tecellisi için fedakarlık şart koşulurken, bu çağrı, yargının sadece bir meslek değil, bir ideal olarak görülmesini teşvik ediyor. Bu motivasyonel mesajlar, yeni nesil yargı aktörlerinin heyecanını pekiştirirken, sistemin genel kalitesini yükseltme potansiyeli taşıyor.
Uluslararası karşılaştırmalar, Türkiye'nin yargıdaki mesafe almasını somutlaştırdı. Avrupa Konseyi Adaletin Etkinliği Komisyonu raporlarına göre, idari yargı mahkemelerinde ortalama dosya görülme süresi 168 gün olarak gerçekleşirken, bu oran Fransa'da 314, Almanya'da 308 ve İtalya'da 574 gün seviyesinde. Bölge idare mahkemelerinde ise 136 günle İspanya'nın 325, Fransa'nın 329 ve Almanya'nın 460 gününe kıyasla önde yer alıyor. Bu istatistikler, Türkiye'nin bu aşamaya büyük özveriyle geldiğini gösterirken, önümüzdeki uzun yolun sabırla yürüneceği belirtildi. Bu olumlu tabloya rağmen, yargıdaki reformların devamı, hem iç hem de dış dinamiklerle şekillenecek bir süreç olarak görülüyor.
Son dönemde yargı mensuplarını hedef alan sorumsuz üsluplar ve tehditlere varan ifadeler, siyasi arenada endişe yaratıyor. Bu üslubun hakimiyetine dikkat çekilirken, iddiaların ciddiyeti ve yargıya parmak sallama girişimlerinin adalet sistemini felç etme amacı taşıdığı vurgulandı. Hakim ve savcılara yönelik tacizlerin en büyük korkusunun, adalet önünde maskelerin düşmesi olduğu ifade edildi. Hukukun temel prensiplerinden biri olarak, rüşvet, irtikap ve ihaleye fesat karıştırma gibi nitelikli suçlarda yeterli şüpheye ulaşıldığında kamu davası açmanın bir tercih değil, yasal mecburiyet olduğu net bir şekilde dile getirildi.
Bu mecburiyet, savcılık makamlarının görevini yerine getirme zorunluluğunu pekiştirirken, yargıya "siyasallaştı" ithamlarında bulunanlara bir uyarı niteliği taşıyor. Bu ithamların, yargıyı tartışmaların içine çekerek siyasallaştırmak anlamına geldiği belirtilirken, bu tutumun son derece tehlikeli bulunduğu kaydedildi. Hukuk devletini korumak ve adalet idealini yaşatmak, sadece yargı mensuplarının değil, siyasetçiler, gazeteciler ve tüm toplumun müşterek görevi olarak tanımlandı. Kabahatleri başkalarında arayanların, çıkarlarına dokunulduğunda üsluplarını kirletenlerin, yargıyı ve işini yapan mensuplarını hedef göstermekten vazgeçmesi çağrısı yapıldı.
Bu mesajlar, yargı bağımsızlığının korunması açısından kritik bir eşik oluşturuyor. Siyasi baskılara karşı dirençli bir yargı yapısının inşası, hem iç huzuru hem de uluslararası itibar açısından vazgeçilmez. Yeni atananların bu vizyona katkı sağlayacağı umulurken, dosya sürelerindeki kısalma gibi başarılar, sistemin genel verimliliğini artırıyor. Ancak, hedef gösterilmelerin artması, yargı mensuplarının motivasyonunu etkileyebilir; bu da reformların sürdürülebilirliğini sorgulatıyor.
Gelecekteki adımlar, bu çağrıların sahada nasıl yankı bulacağını belirleyecek. Yargıdaki kadın oranının yükselmesi, başörtüsü özgürlüğü gibi konuların normalleşmesi ve dosya hızlarının Avrupa önderliğinde kalması, Türkiye'nin adalet mimarisini güçlendirecek. Siyasi üslupların yumuşaması ise, yargının siyasallaşma riskini minimize edecek. Bu tören, sadece bir kura çekimi değil, adaletin geleceğine dair bir manifesto olarak izlenecek.
Sonuçta, yargı teşkilatındaki bu ivme, Türkiye'nin hukuk devleti yolculuğunu hızlandırıyor. Yasal mecburiyetlerin hatırlatılması, rüşvet gibi suçlara karşı sıfır toleransı pekiştirirken, yeni neslin vicdani hürriyetle çalışması umut veriyor. Toplumun her kesimi, bu dinamiklerin adil bir geleceğe kapı aralayacağını umarak takip ediyor. Bu mesajlar, tartışmaları derinleştirirken, adaletin tecellisi için kolektif bir sorumluluğu hatırlatıyor.