Türkiye'nin maden zenginlikleri, yıllardır hem yerli hem yabancı yatırımcıların radarında. Dağların eteklerinden ovalara uzanan bu yeraltı mirası, ekonominin can damarlarından biri olarak sessiz sedasız büyürken, birden bire spot ışıklarının altına düşebiliyor. Hatırlayın, son yıllarda artan enerji talebiyle birlikte maden sahaları, adeta bir satranç tahtasının en değerli taşları gibi el değiştiriyor. Global şirketler, yeşil dönüşüm rüzgarıyla birlikte bakır ve çinko gibi kritik minerallere hücum ederken, Türkiye bu oyunda kilit bir oyuncu. Ama ya bu hamleler, sadece birer başlangıçsa? O zaman derin bir nefes alın, zira maden dünyasının en taze hamlesi, kapıda bekliyor ve hikayesi sandığınızdan daha karmaşık.
İşte o bomba patladı: Kanada merkezli Pasinex Resources, Türkiye'deki Sarıkaya bakır-çinko projesinin tamamını satın alarak, maden sahalarındaki hakimiyetini ikiye katladı. Bu stratejik hamle, şirketin Türkiye macerasında yeni bir sayfa açıyor; zira Pasinex, daha önce de Pinargözü çinko madenini işleten bir isim. Sözcü Gazetesi'nin son haberine göre, Pasinex'in Türkiye iştiraki Pasinex Arama ve Madencilik A.Ş., Aydın Teknik adlı firmanın %100 hissesini devralarak Sarıkaya sahasının tam kontrolünü ele geçirdi. Bu, sadece bir hisse transferi değil; şirketin, bakır ve çinko rezervlerini doğrudan yönetme gücünü pekiştirdiği bir adım. Düşünün, yıllardır arama ve geliştirme aşamasında bekleyen bu saha, artık Kanada'nın inovasyon gücüyle canlanmaya hazırlanıyor. Ve bu, Pasinex'in Türkiye'deki varlığını, Pinargözü'nün yanına ikinci bir sütun ekleyerek güçlendirmesi anlamına geliyor.
Peki, Pasinex kim? Bu Kanada kökenli şirket, temelde baz metaller –bakır, çinko, kurşun– ve değerli metaller üzerine odaklanmış bir madencilik devi. Zincir projelerine özel bir tutkuyla tanınıyor; web sitelerinde bile, "çinko odaklı büyüme" mottosuyla dolu sayfalar var. Türkiye'de zaten Pinargözü madenini başarıyla işleten Pasinex, bu satın almayla portföyünü genişletiyor. Satın alma bedeli açıklanmasa da, şirketin yakın zamanda gerçekleştirdiği özel yerleştirme ile 2.15 milyon Kanada Doları topladığı biliniyor – bunun 1.2 milyonundan fazlası, doğrudan Sarıkaya'nın geliştirilmesine akacak. Üstelik, kurumsal yapıda da değişiklikler var: Mali yıl sonu, 31 Aralık'tan 31 Mart'a kaydırıldı, bu da 1 Ocak 2025'ten 31 Mart 2026'ya uzanan 15 aylık özel bir raporlama dönemi yaratıyor. Eylül sonlarında ise, üst düzey yöneticilere ve kilit çalışanlara 2.5 milyon hisse opsiyonu dağıtıldı – adeta, "Bu projeye inanıyoruz" mesajı.
Sarıkaya projesi ise, tam bir potansiyel bombası. Bakır ve çinko yataklarıyla zenginleşen bu saha, henüz üretim aşamasına geçmemiş olsa da, Pasinex'in açıklamalarına göre stratejik bir tamamlayıcı. Pinargözü'nün mevcut operasyonlarını destekleyecek şekilde konumlanmış; zira her iki saha da çinko odaklı, ama bakır unsurlarıyla çeşitlilik katıyor. Konum olarak Türkiye'nin maden koridorunda yer alıyor – tam detaylar belgede gizli kalsa da, genel olarak Anadolu'nun mineral kuşağında. Bu tür projeler, global tedarik zincirinde kritik; hatırlayın, elektrikli araç bataryalarından yenilenebilir enerji altyapısına kadar her şey, bu metallere bağımlı. Pasinex'in hamlesi, sadece bir satın alma değil; Türkiye'nin maden ihracatını canlandırabilecek bir katalizör.
Ama durun, bu haberin yankıları burada bitmiyor. Güncel araştırmalara daldıkça, maden sektöründeki satın alma furyasının ne kadar ateşli olduğu ortaya çıkıyor. Mesela, Haziran 2024'te CVK Madencilik, Çanakkale'deki Orta Truva Madencilik'in %100'ünü kapattı – içinde 2.23 milyon ons altın, 36.3 milyon ons gümüş ve 764 milyon libre bakır barındıran dev bir saha. Bu, Liberty Gold ve Teck Resources gibi global devlerin Türkiye'deki varlıklarını yerlileştirme hamlesiydi; CVK, "Ülkemizin değerli madenlerini yerli imkanlarla geliştireceğiz" diye haykırıyordu. Benzer şekilde, Doğan Holding'in Gümüştaş Madencilik'in %75'ini 123 milyon dolara alması, 2024'ün en ses getiren işlemlerinden. KPMG'nin raporuna göre, Türkiye'nin birleşme ve satın alma hacmi 2024'te 8.5 milyar dolara fırladı – 2023'e göre iki kat! Yabancı yatırımcılar, özellikle Kazakistan, ABD ve İngiltere'den gelerek 3.6 milyar dolarlık pay kaptı. Enerji, maden ve petrol sektörü, bu pastanın en lezzetli dilimi.
Bu ivme, tesadüf değil. Dünya Bankası raporları, Çin ve Hindistan'daki altyapı patlamasının demir, çelik ve bakır talebini körüklediğini söylüyor; 2023-2025 arası dengeli büyüme bekleniyor. Türkiye'de ise, MAPEG verilerine göre 2024'te 9 bin 873 işletme ruhsatı ve 4 bin 403 arama ruhsatı dağıtıldı – toplam 14 bin 276 saha! Ağustos 2023-Ocak 2024 arası bile 1046 yeni ihale, kırsal alanları madenlere açtı. Kuzey Ormanları gibi STK'lar isyan bayrağı açsa da, hükümetin teşvikleri yabancı ilgiyi çekiyor. Pasinex'in adımı, bu trendin bir halkası; belki de Sarıkaya, önümüzdeki aylarda istihdam patlaması yaratır, yerel ekonomiyi canlandırır. Ama öte yandan, çevresel riskler? Henüz gündemde yok, ama global maden devleri, yeşil standartları dayatıyor – Pasinex'in British Safety Council ödülleri gibi.
Şimdi, geleceğe bir göz atalım. Pasinex, topladığı fonlarla Sarıkaya'yı hızla geliştirme peşinde; belki 2026'da üretim başlar, Pinargözü ile sinerji yaratır. Bu, Türkiye için çift taraflı kılıç: Yabancı sermaye akışı artar, teknoloji transferi olur, ama kontrol kaybı da cabası. Hatırlayın, Gübretaş Maden Yatırımları gibi yerli oyuncular, benzer yatırımlarla tarıma entegre madenciliği savunuyor. 2025 beklentileri parlak: KPMG'ye göre, sıkı para politikalarıyla enflasyon düşerse, TMT'den sonra maden sektörü patlar. Yabancı mega işlemler –Kaspi.kz'nin Hepsiburada'yı 1.1 milyar dolara alması gibi– madenleri de tetikleyebilir. Branchout raporu, 2024'te 465 işlemle rekor kırıldığını söylüyor; 2025'te yüksek faiz ve jeopolitik baskılara rağmen, orta ölçekli yüksek potansiyelli sahalara hücum sürecek.
Bu satın alma, maden dünyasının nabzını hızlandırdı. Pasinex'in hamlesi, belki de bir domino etkisi yaratır: Daha fazla Kanada, Avustralya veya Çin devi, Türkiye sahalarına akar. Yerel şirketler gibi CVK veya Doğan Holding, karşı hamlelerle yerliliği korur mu? Sarıkaya'nın rezervleri, elektrikli araç devriminde kilit rol oynar mı? Heyecan verici sorular, değil mi? Eğer maden sektöründeyseniz veya yatırımla ilgileniyorsanız, bu haber tam bir uyarı zili. Gözünüzü ayırmayın; zira yeraltındaki bu hazine, yüzeydeki ekonomiyi sarsmaya çoktan başladı. Kim bilir, belki bir sonraki büyük anlaşma, sizin radarınıza takılır.
