Tarım ve hayvancılık sektörü, son yıllarda artan girdi maliyetleriyle büyük bir sınav veriyor. Özellikle yem fiyatlarındaki kontrolsüz yükseliş, et ve tavuk ürünleri fiyatlarını doğrudan etkiliyor. Bu durum, yılbaşı döneminin vazgeçilmezi hindi eti için de geçerli hale geldi ve fiyatlar adeta uçuşa geçti.
Üreticiler, yem fiyatlarının son bir yılda neredeyse ikiye katlandığını belirterek alarm zili çalıyor. Bu artış, hindi yetiştiriciliğinin maliyetlerini katlayarak doğrudan tüketiciye yansıyor. Kasap reyonlarında ve marketlerde hindi etinin kilo fiyatı 400 liraya dayanmış durumda. Geçen yıl aynı dönemde yarı fiyatına alınan hindi, bu yıl aile bütçelerini zorluyor.
Yem hammaddelerindeki döviz kuru dalgalanmaları, ithal girdilere bağımlılık ve küresel emtia fiyatlarındaki yükseliş, bu tablonun başlıca nedenleri arasında gösteriliyor. Çiftçiler, "Yemi alacak paramız yok, hayvanları besleyemiyoruz" diyerek üretimden vazgeçme noktasına geldiklerini ifade ediyor. Birçok işletme küçülmeye giderken, hindi arzında azalma fiyatları daha da yukarı çekiyor.
Yılbaşı yaklaşırken, geleneksel hindi sofraları kurmak isteyen aileler alternatiflere yönelmek zorunda kalıyor. Tavuk eti veya diğer kırmızı et seçenekleri gündeme gelirken, hindi talebinin düşmesi üreticiyi daha da sıkıntıya sokuyor. Market raflarında bütün hindi fiyatları binlerce liraya ulaşırken, parçalanmış halde bile kilo başına 350-400 lira bandı konuşuluyor.
Bu fiyat artışı, sadece yılbaşı dönemini değil, genel et tüketimini de etkiliyor. Hindi eti, protein kaynağı olarak tercih edilse de, erişilebilirliği azalıyor. Üretici birlikleri, devletten acil yem desteği ve fiyat istikrarı için müdahale talep ediyor. Aksi takdirde sektörde iflasların artacağı uyarısı yapılıyor.
Kasaplar da durumdan şikayetçi. Müşterilerin fiyatları duyunca şaşkınlık yaşadığını belirten esnaf, "Eskiden yılbaşında hindi kapış kapış giderdi, şimdi alan azaldı" diyor. Toptan fiyatlardaki yükseliş, perakende satışları doğrudan baltalıyor.
Hayvancılıkta yem maliyeti, toplam üretim giderlerinin büyük kısmını oluşturuyor. Son zamlarla birlikte ton başına yem fiyatları rekor kırarken, hindi yetiştiricileri kar marjını tamamen kaybetmiş durumda. Bir hindi çiftçisi, "Besleme süresi uzadıkça zararımız artıyor, mecburen fiyatlara yansıtıyoruz" açıklamasını yapıyor.
Tüketici tarafında ise yılbaşı bütçesi yeniden hesaplanıyor. Aileler, hindi yerine daha ekonomik seçeneklere yönelirken, geleneksel tarifler rafa kalkma tehlikesiyle karşı karşıya. Bu durum, yılbaşı pazarındaki hareketliliği de azaltıyor.
Sektör uzmanları, yemdeki artışın devam etmesi halinde hindi etinin lüks ürün kategorisine girebileceğini öngörüyor. İthal yem alternatifleri veya yerli üretim teşvikleri gibi çözümler masada olsa da, kısa vadede rahatlama beklenmiyor.
Üreticilerin sesi yükselirken, "Devlet yem sübvansiyonu sağlamazsa hindi üretimi bitecek" uyarısı dikkat çekiyor. Bu, sadece hindiyle sınırlı kalmayıp, tüm kanatlı eti sektörünü tehdit ediyor.
Marketlerdeki etiketler, artışın boyutunu gözler önüne seriyor. But, göğüs veya bütün hindi fark etmeksizin fiyatlar yüzde 100'e varan oranda yükselmiş. Yılbaşı öncesi son haftalarda küçük bir indirim umudu olsa da, maliyet baskısı bunu zorlaştırıyor.
Bu gelişme, gıda enflasyonunun hayvancılık ayağını bir kez daha öne çıkarıyor. Hindi gibi mevsimsel talep gören ürünlerdeki fiyat şoku, genel geçim sıkıntısını derinleştiriyor.
Çiftçiler, örgütlenerek seslerini duyurmaya çalışıyor. Yem fabrikalarına ve dağıtım zincirine yönelik eleştiriler artarken, aracılardan kaynaklı farklar da tartışılıyor.
Yılbaşı sofralarının vazgeçilmezi hindi, bu yıl birçok evde yerini alamayabilir. Fiyatların 400 liraya dayanması, tüketiciyi alternatif protein kaynaklarına yöneltiyor.
Sektördeki bu kriz, uzun vadede hindi tüketim alışkanlıklarını değiştirebilir. Üretici desteklenmezse arz daralması kalıcı hale gelebilir.
Sonuç olarak, artan yem fiyatları hindi etinin fiyatını ikiye katladı ve yılbaşı hindisinin kilosu 400 liraya yaklaştı. Üreticinin isyanı, tüketicinin şokuyla birleşince, sektör alarm veriyor. Yem maliyetlerindeki yükseliş durdurulmazsa, hindi sofraları tarih olabilir. Gelişmeler, tarım ve hayvancılık politikalarının acilen gözden geçirilmesini zorunlu kılıyor.
