Suriye'nin karmaşık siyasi arenasındaki son gelişmeler, herkesi şaşırtmaya devam ediyor. Yıllardır süren çatışmalar, uluslararası müdahaleler ve bölgesel güç mücadeleleri arasında, yeni bir sayfa açılmak üzere gibi görünüyor. Ancak bu sayfanın nasıl yazılacağı, hala belirsizliklerle dolu. Gazeteciler, analistler ve halk, bu tür haberleri duyduğunda hemen meraklanıyor; çünkü Orta Doğu'nun bu parçası, her zaman sürprizlere gebe. Bugün, Tele1 kanalında yayınlanan bir programda ele alınan konular, tam da bu merakı tetikleyen cinsten. Program, deneyimli yorumcu Hüsnü Mahalli'nin katılımıyla, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Şam yönetimi arasındaki olası bir anlaşmayı masaya yatırıyor. Mahalli, yılların birikimiyle, bu gelişmeleri adım adım yorumlarken, izleyiciyi ekrana kilitlemeyi başarıyor. Ama asıl bomba, programın ilerleyen dakikalarında patlıyor; çünkü konuşulanlar, sadece bir anlaşmadan öte, daha derin bir stratejiyi işaret ediyor.
Program başlar başlamaz, sunucu izleyicileri selamlıyor ve konuya hızlı bir giriş yapıyor: "Bugün Suriye'de yaşanan sıcak gelişmeleri konuşacağız. SDG ile Şam arasında bir anlaşma mı var? Ve bu anlaşmanın arkasında Öcalan'ın planı ne rol oynuyor?" Sunucunun ses tonu, konunun ciddiyetini yansıtıyor; arkasında ekranda Suriye haritası beliriyor, kırmızı oklarla SDG kontrolündeki bölgeler işaretlenmiş. Hüsnü Mahalli, konuk olarak katılıyor ve hemen söze giriyor: "Evet, arkadaşlar, bu anlaşma yeni değil aslında. Mart ayında başlayan görüşmeler, Ekim ayına gelindiğinde ön anlaşma seviyesine ulaştı. SDG lideri Mazlum Abdi'nin açıklamaları bunu doğruluyor." Mahalli, elindeki notlara bakarak devam ediyor: "Abdi, AFP'ye verdiği mülakatta, SDG askerlerinin Suriye ordusuna entegrasyonu konusunda Şam'la mutabakata vardıklarını söyledi. Bu, SDG'nin kontrolündeki bölgelerde iç güvenlik güçlerinin de dahil olduğu bir süreç." Ekranda, Mazlum Abdi'nin bir fotoğrafı beliriyor, yanında Suriye bayrağı ve SDG amblemi yan yana konulmuş, sembolik bir görüntü.
Mahalli'nin yorumları, konuyu daha da derinleştiriyor. "Bakın, bu anlaşma sadece askeri entegrasyonla sınırlı değil," diyor Mahalli, sesini yükselterek. "Sınır kapılarının yönetimi Şam'a devredilecek. 11 kapıdan 3'ü zaten görüşülüyor. Ama asıl mesele, bu anlaşmanın arkasındaki motivasyon. SDG, IŞİD'e karşı savaşta büyük rol oynadı, ama şimdi Şam'la yakınlaşması, Türkiye'yi ve diğer aktörleri tedirgin ediyor." Sunucu araya giriyor: "Peki, Hüsnü Bey, Öcalan'ın planı dediğimiz şey nedir burada?" Mahalli gülümsüyor ve anlatmaya devam ediyor: "Abdullah Öcalan, PKK'nın kurucusu olarak, Kürt hareketinin Suriye ayağını her zaman stratejik gördü. Onun felsefesi, özerk bölgeler üzerinden bir federasyon modeli. Bu anlaşma, tam da Öcalan'ın vizyonuna uyuyor; çünkü SDG, Şam'la entegrasyon yoluyla meşruiyet kazanırken, Kürt haklarını koruma altına almayı hedefliyor." Ekranda, Öcalan'ın eski bir röportajından alıntı yazılar beliriyor: 'Barış için diyalog şart' gibi cümleler, izleyiciyi düşünmeye sevk ediyor.
Program ilerledikçe, Mahalli detaylara iniyor. "Mazlum Abdi, 13 Ekim'de yaptığı açıklamada, 'SDG ve orduyu birleştirmek için ilk anlaşmaya vardık' dedi. Bu, 10 Mart 2025'te imzalanan mutabakatın bir uzantısı. Abdi, başarının anahtarının tüm etnik grupların katılımı olduğunu vurguladı." Sunucu soruyor: "Bu anlaşma neden şimdi hız kazandı?" Mahalli cevap veriyor: "Çünkü uluslararası baskılar artıyor. ABD'nin Suriye'den çekilme sinyalleri, Rusya'nın Şam'ı desteklemesi ve Türkiye'nin Afrin gibi operasyonları, SDG'yi Şam'a yaklaştırdı. Ayrıca, ekonomik boyut var; Kürt bölgelerindeki petrol kaynakları, anlaşmanın bir parçası olabilir." Ekranda grafik gösteriliyor: Suriye'nin petrol haritası, SDG kontrolündeki alanlar yeşille işaretlenmiş, Şam'ın etkisi kırmızıyla. Mahalli devam ediyor: "Ama unutmayın, bu ön anlaşma. Tam entegrasyon için askeri ve güvenlik heyetleri çalışıyor. SDG, kendi iç güvenlik birimlerini korumak istiyor."
Tartışma kızışıyor; sunucu, izleyicilerden gelen soruları okuyor. Bir izleyici soruyor: "Bu anlaşma Türkiye'yi nasıl etkiler?" Mahalli net konuşuyor: "Türkiye, SDG'yi PKK uzantısı olarak görüyor. Bu anlaşma, Şam'ın SDG'yi meşrulaştırması anlamına gelebilir, ki bu Ankara için kabus. Öcalan'ın planı, tam da bu: Kürtleri Suriye içinde güçlü kılmak, Türkiye sınırında özerk bir yapı oluşturmak." Ekranda, Türkiye-Suriye sınırı haritası beliriyor, oklarla potansiyel gerilim noktaları işaretlenmiş. Mahalli ekliyor: "Geçici Şam yönetimiyle imzalanan mutabakat, adımların karşılıklı atılacağını söylüyor. SDG, IŞİD'e karşı mücadelesini sürdürüyor, ama şimdi Şam'la koordinasyon artacak."
Programın orta kısmında, Mahalli tarihi bir bağlam çiziyor. "Hatırlayın, 2011'de başlayan Suriye iç savaşı, Kürtleri güçlendirdi. SDG, 2015'te kuruldu ve ABD desteğiyle büyüdü. Şimdi, Şam'la anlaşma, bu gücün Suriye devletine entegre olması demek. Öcalan'ın kitaplarında bahsettiği demokratik konfederalizm, burada hayat bulabilir." Sunucu araya giriyor: "Ama riskler neler?" Mahalli cevaplıyor: "Risk büyük; eğer anlaşma bozulursa, yeni çatışmalar çıkabilir. SDG, 100 bin askerle güçlü, ama Şam'ın ordusu daha büyük. Ayrıca, İran ve Rusya'nın etkisi var." Ekranda, uluslararası aktörlerin logoları gösteriliyor: ABD bayrağı, Rusya, İran, Türkiye.
Mahalli, konuyu genişletiyor: "Mazlum Abdi'nin son açıklamaları önemli. 'Suriye'de adımlar karşılıklı atılacak' dedi. Bu, güven inşası demek. SDG, bölgelerindeki sivil yönetimi de tartışıyor. Örneğin, eğitim ve sağlık sistemleri, anlaşma kapsamında Şam'a bağlanabilir ama özerklik korunacak." Sunucu soruyor: "Öcalan'ın planı nasıl devreye giriyor?" Mahalli anlatıyor: "Öcalan, İmralı'dan bile etkisi devam ediyor. Onun fikirleri, SDG'nin ideolojik temelini oluşturuyor. Bu anlaşma, Öcalan'ın 'barış süreci' vizyonunun bir parçası; Kürtleri şiddet dışı yollarla güçlendirmek." Ekranda, Öcalan'ın bir kitabı kapağı beliriyor, başlık 'Demokratik Uygarlık' gibi.
Programın sonlarına doğru, Mahalli uyarıyor: "Bu anlaşma, Orta Doğu'yu değiştirebilir. Eğer başarılı olursa, Suriye federasyona gidebilir. Ama başarısız olursa, yeni bir savaş dalgası gelebilir." Sunucu özetliyor: "Hüsnü Bey, teşekkürler. İzleyiciler, bu gelişmeleri takip edin." Ekranda, Tele1'in abone olma çağrısı beliriyor, yanında web sitesi linki. Mahalli son sözünü söylüyor: "Unutmayın, Suriye'de hiçbir şey tesadüf değil. Öcalan'ın planı, yılların emeği."
Bu program, Suriye'deki dinamikleri anlamak için kritik bir pencere açıyor. SDG ile Şam arasındaki ön anlaşma, Mazlum Abdi'nin liderliğinde ilerlerken, Öcalan'ın stratejik mirası, her adımda hissediliyor. Bölgedeki diğer aktörler, bu gelişmeye nasıl yanıt verecek? Zaman gösterecek, ama heyecan verici bir dönem bizi bekliyor.