Hava durumu, her mevsimde olduğu gibi, hayatımızın en değişken parçası; bir günde yaz havasından kışa geçiş yapmak, hepimizi şaşırtır ve planlarımızı altüst eder. Özellikle kış ayları yaklaştıkça, modellerdeki sinyaller toplumun nabzını hızlandırır, çünkü bu değişiklikler sadece termometreleri değil, tarım alanlarını, baraj seviyelerini ve hatta turizm rotalarını da etkiler. Son dönemde, küresel iklim dinamiklerinin etkisiyle, öngörüler daha da karmaşık hale geliyor; ılıman günler uzarken, beklenmedik soğuklar nasıl bir etki yaratacak? Bu tür dalgalanmalar, hepimizi meraklandırır: Neden bazı bölgeler kuraklık çekerken, diğerleri yağış bolluğu yaşıyor ve bu dengesizlikler günlük rutini nasıl bozuyor?
4 Aralık 2025 Perşembe günü, saat 15:40'ta paylaşılan meteorolojik analizler, 2025-2026 kış sezonunun genel hatlarını netleştirdi ve ani soğuma dalgalarının kapıda olduğunu işaret etti. Uluslararası modeller, Güneydoğu Avrupa Sanal İklim Değişikliği Merkezi verileriyle desteklenerek, Türkiye genelinde sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyredeceğini öngörüyor. Bu pozitif anomali, özellikle Doğu Anadolu'da 4 derece ve üzeri sapmalarla dikkat çekerken, Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu'da 2-3 derecelik artışlar bekleniyor. Karadeniz'de ise batı ve orta kesimler normaller civarında kalacak, doğu kesimler yüksek yağışla sınırlı kalacak. Ancak bu ılıman tablo, kısa süreli ama şiddetli soğuk hava dalgalarının araya girebileceğini gizlemiyor; zira küresel iklim değişikliği, her mevsimde sürprizlere kapı aralıyor ve bir 20 günlük ılık periyodu, 3 günlük sert kutupsal soğukla bozabiliyor.
Soğuk dalgalarının tetikleyicisi olarak, deniz yüzey sıcaklıklarının rolü büyük; kıyı bölgelerinde hala yüksek olan su sıcaklıkları, ani kutup soğuklarını deniz etkili kar yağışlarına dönüştürebilir. Bu senaryo, özellikle İstanbul gibi metropollerde birkaç günlük yoğun karı mümkün kılıyor ve hazırlıksız yakalanan şehirleri zorlayabilir. Yağış rejimi ise dengesiz; genel olarak düşük seyredecek yağışlar, batı ve güney kıyılarda kuraklık eğilimini güçlendirirken, Doğu Karadeniz'i en yağışlı bölge olarak öne çıkarıyor. Kar örtüsü süreleri kısalacak, yoğun kar ihtimali düşük kalacak; ancak Toroslar ve Doğu Karadeniz yüksek kesimlerinde yerel yoğunluklar görülebilecek. Bu dalgalanmalar, sadece hava değil, zirai faaliyetleri de tehdit ediyor; yalancı bahar riski, bitkilerin erken uyanmasını sağlayıp, sonraki soğuklarda ciddi zararlara yol açabilir.
Marmara Bölgesi'nde kış hissi zayıf kalacak; sıcaklıklar 2-3 derece normallerin üzerinde seyrederken, kar yağışı ihtimali düşük. İstanbul ve Kocaeli'nde yoğun kış yağışları modelde zayıf görünüyor, bu da barajlar için kritik bir durum yaratıyor. Uludağ gibi kış turizmi merkezlerinde kar örtüsü süreleri azalabilir, Bursa'da kuraklık etkisi hissedilecek. Bölge genelinde, ani bir kutup soğuğu geldiğinde, İstanbul'un kıyı şeridinde deniz etkili kar tetiklenebilir; bu, birkaç gün süren yoğun yağışa dönüşebilir ve trafik akışını felç edebilir. Şehir sakinleri, bu tür sürprizlere karşı acil önlem paketleri hazırlamalı; zira ılıman günler uzasa da, soğuma aniden patlayabilir ve günlük hayatı durdurabilir.
Ege Bölgesi, açık kuraklık sinyalleriyle karşı karşıya; İzmir ve Aydın başta olmak üzere, yağışların normalin yüzde 50-75 altında kalması bekleniyor. Bu, tarımsal kuraklık riskini yüksek kılıyor ve yer altı su rezervlerini riske atıyor. İzmir'de lodos ve sağanak yağışlar sık görülebilecek, ancak kar ihtimali düşük; güçlü bir sistemle kısa süreli kar mümkün olsa da, asıl tehlike su baskınları. Kıyı kesimlerde hortum riski her zamanki gibi mevcut, bu da sahil turizmini etkileyebilir. Bölge halkı, tarım arazilerinde sulama planlarını gözden geçirmeli; zira düşük yağış, hasat verimini düşürebilir ve ekonomik baskı yaratabilir.
Akdeniz'de sıcaklıklar 2-3 derece üzerinde olacak, batı kesimlerde belirgin kuraklık artışı öngörülüyor. Antalya'da sağanaklar ve fırtına sistemleri etkili olabilir, Toroslar'da yoğun kar yağışı yüksek kesimlerde görülebilecek. Adana'da yağışlar normale göre düşük seyredecek, tarımsal faaliyetlerde dikkat şart. Kıyı bölgelerde hortum riski devam ediyor, bu da liman trafiğini ve balıkçılığı zorlayabilir. Soğuk dalgaları burada da ani gelebilir; ılıman periyotlar baskın olsa da, kutupsal soğuklar fırtınaları şiddetlendirebilir ve kıyı erozyonunu tetikleyebilir.
İç Anadolu'da sıcaklık artışı ve yağış azlığı ön planda; Ankara, Konya ve Eskişehir'de kar yağışlı günler azalabilir, yağan karın yerde kalma süresi kısalacak. Kuraklık riski sürüyor, bu da toz taşınımını artırabilir. Ankara'da kara kış yerine aralıklı kar ve ayaz bekleniyor; don olayları, yol güvenliğini tehdit edebilir. Bölge çiftçileri, sulama sistemlerini erken devreye sokmalı; zira düşük yağış, tahıl üretimini vurabilir ve gıda fiyatlarını etkileyebilir.
Karadeniz Bölgesi'nde batı ve orta kesimler normaller civarında kalırken, doğu kesimler Türkiye'nin en yağışlı alanı olacak. Kıyı şeridinde yağmur baskın, yüksek kesimlerde yoğun kar mümkün. Bu yağış bolluğu, heyelan riskini artırabilir; özellikle Trabzon ve Rize gibi illerde, dere yataklarından uzak durulmalı. Soğuk dalgaları burada da etkili olabilir, ancak ılıman periyotlar genel tabloyu yumuşatacak.
Doğu Anadolu, en yüksek sıcaklık anomalilerine sahne olacak; Kars-Ardahan hattında 4 derece ve üzeri sapmalar, kar örtüsünü zayıflatabilir. Erzurum'da kış sert geçecek, ancak kar miktarı ortalamanın altında kalabilir. Güneydoğu Anadolu'da kuraklık belirginleşiyor; Diyarbakır ve Gaziantep'te yağış azlığı, tarımsal üretimi etkileyecek. Bu bölgelerde toz kuraklığına karşı maske ve filtre önlemleri şart, zira hava kalitesi düşebilir.
Uzman yorumları, bu tabloyu daha da netleştiriyor; Prof. Dr. Mikdat Kadıoğlu, İstanbul Teknik Üniversitesi'nden, "Türkiye genelinde kış sıcaklıklarının pozitif anomalide seyretmesi bekleniyor. Soğuk hava dalgalarının zaman zaman etkili olma ihtimali olsa da ılık periyotların daha uzun ve baskın olacağı bir kış öngörüyoruz" diyor. Marmara için, "Bölgede kış hissi zayıf, kar ihtimali düşük bir sezon" uyarısı yapıyor; Ege'de "İzmir ve Aydın başta olmak üzere tarımsal kuraklık riski yüksek" diye ekliyor. Akdeniz'de batı kesimlerde kuraklık artışı, İç Anadolu'da kar sürelerinin kısalması, Karadeniz'de doğu yağış bolluğu, Doğu Anadolu'da kar zayıflığı ve Güneydoğu'da tarımsal etki gibi detaylar, Kadıoğlu'nun analizlerinde ön plana çıkıyor.
Şehir bazlı öngörüler de kritik; İstanbul'un ılık ve normal yağışlı kışı, ani kutup soğuğuyla bozulabilir, Ankara'da aralıklı kar ve ayaz hakim, İzmir'de lodos-sağanak ikilisi su baskını riski taşıyor. Antalya'da fırtına ve Toros karı, Adana'da düşük yağış, Erzurum'da sert ama yetersiz kar, Diyarbakır-Gaziantep'te kuraklık sinyalleri... Yalancı bahar uyarısı ise genel: "Sıcak geçen kışlar bitkilerin erken uyanmasına neden olabilir, sonrasında gelen kısa süreli soğuklarda ciddi zirai zararlara yol açabilir." Yer altı ve üstü su rezervleri riske giriyor, baraj dolumları tehlikede.
Sonuç olarak, 2025-2026 kışı tek bir kalıba sığmıyor; batı sahillerinde şemsiye ve mont karışımı, iç ve doğu bölgelerde kuraklık tozuna karşı önlem, her yerde aniden patlayacak kar fırtınaları ve don olaylarına dikkat şart. 5 Aralık 2025 Cuma gibi günlerde, bu sinyallerin ilk izleri görülebilir; modeller, kısa süreli soğuk dalgalarının her an mümkün olduğunu gösteriyor. Küresel iklim değişikliği, sürprizleri çoğaltıyor; bu yüzden, evlerde yalıtım, tarlada erken ekim, şehirde acil kitler hazırlamak, hepimizin elinde. Bu kış, ılıman yüzüyle gelse de, soğuk yüzüyle bizi test edecek – hazırlıklı olmak, en büyük güvence.