Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, milyonlarca çalışanın gözü kulağı olan asgari ücret tartışmalarına ilişkin çarpıcı açıklamalarda bulundu. Çerkezoğlu, 2025 yılı başında net 22.104 TL olarak belirlenen asgari ücretin, yüksek enflasyon nedeniyle sadece dokuz ayda 5.621 TL eridiğini ve fiilen 16.000 TL seviyesine gerilediğini belirtti. Bu durumun kabul edilemez olduğunu vurgulayan Çerkezoğlu, Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun Aralık ayını beklemeden derhal toplanarak yeni bir asgari ücret artışı yapması için acil çağrıda bulundu.
Yapılan son araştırmalar ve DİSK'in Mersin'de kamuoyuyla paylaştığı veriler, Türkiye'nin bir 'asgari ücretliler ülkesi' haline geldiği eleştirilerini güçlendiriyor. Milyonlarca işçi, belirlenen ücretin alım gücünün yıl içinde hızla erimesiyle geçim mücadelesi veriyor. DİSK'in hesaplamalarına göre, asgari ücretteki bu erime, vergi ve diğer kesintilerle birlikte işçilerin toplamda 1 trilyon 328 milyar TL'lik bir gelir kaybına uğramasına neden oldu. Bu tablo, asgari ücret enflasyon ilişkisinin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Peki, asgari ücret nasıl belirlenir? Mevcut sistemde ücret, 15 kişilik Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından belirleniyor. Ancak DİSK asgari ücret açıklaması ve diğer sendikaların pozisyonları, bu yapının demokratik ve adil olmadığı yönünde birleşiyor. Komisyonda 5 işçi, 5 işveren ve 5 hükümet temsilcisi bulunuyor ve kararlar oy çokluğuyla alınıyor. DİSK, bu yapının işçilerin sesini yeterince yansıtmadığını, 15 kişinin milyonlarca insanın yaşam standardını belirlemesinin doğru olmadığını savunuyor. Bu nedenle asgari ücret komisyonu yapısının temelden değiştirilmesi gerektiği vurgulanıyor.
DİSK'in asgari ücret belirlenme süreci için önerdiği çözüm ise köklü bir değişikliğe işaret ediyor: toplu pazarlık asgari ücret modelinin hayata geçirilmesi. Bu model, asgari ücretin tüm işçi konfederasyonlarının katıldığı, pazarlık masasında belirlendiği ve anlaşmazlık durumunda işçilerin grev hakkını da içeren yasal haklarını kullanabildiği demokratik bir süreci içeriyor. Bu yaklaşım, asgari ücretin sadece bir rakamdan ibaret olmadığını, aynı zamanda temel bir insan hakkı olan insani asgari ücret seviyesinde olması gerektiğini savunuyor. DİSK'e göre insani bir asgari ücret, sadece işçinin değil, ailesinin de geçim şartlarını güvence altına almalı ve uluslararası standartlara, özellikle ILO'nun 131 sayılı Sözleşmesi'ne uygun olmalıdır.
Sendikalar arasındaki ortak duruş da bu talepleri güçlendiriyor. DİSK, TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ, imzaladıkları 10 maddelik "İnsana Yaraşır Yaşam" talebiyle vergide adalet, enflasyonla mücadele ve sendikal örgütlenmenin önündeki engellerin kaldırılması gibi konularda birlikte hareket ediyor. TÜRK-İŞ'in 2025 yılı için enflasyona ek %20 refah payı içeren 29.583 TL'lik talebi de, mevcut artışın yetersizliğine dair önemli bir gösterge olarak öne çıkıyor.
Türkiye'deki durum, Avrupa Birliği ülkeleriyle karşılaştırıldığında daha da netleşiyor. 2025 itibarıyla Türkiye'de yaklaşık 590 Euro olan asgari ücret, Lüksemburg'da 2.637 Euro, Almanya'da ise 2.161 Euro seviyelerinde bulunuyor. Bu makas, Türkiye'deki alım gücünün ne denli düşük kaldığını ve ücretlerin uluslararası standartların çok gerisinde olduğunu kanıtlıyor.
DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu'nun açıklamaları, sadece bir ücret artışı talebinin ötesinde, yapısal bir dönüşüm çağrısı niteliği taşıyor. Konfederasyonun sunduğu vergi reformu önerileri de bu bütüncül yaklaşımın bir parçası. Gelir vergisi dilimlerinin adil bir şekilde düzenlenmesi, asgari ücretten damga vergisinin kaldırılması ve işverenlere sağlanan SGK prim desteğinin bir benzerinin işçilere de yansıtılması gibi öneriler, net ücretin artırılmasını hedefliyor. Ayrıca, en düşük emekli aylığının asgari ücret seviyesine çekilmesi talebi de, SGK Başkanı'nın emeklilerle ilgili açıklamalarına bir yanıt olarak sosyal adalet vurgusunu güçlendiriyor. Sonuç olarak, işçi sendikaları asgari ücret konusundaki mücadelesini, 2025 yılı bitmeden somut adımlar atılması beklentisiyle sürdürüyor. Milyonların kaderini etkileyecek olan asgari ücret 2025 tartışmaları, önümüzdeki günlerde de gündemin en sıcak maddesi olmaya devam edecek gibi görünüyor.
