Türkiye, kışın erken bir selamı gibi gelen soğuk ve yağışlı havanın etkisi altına girdi. Mevsim normallerinin altına düşen sıcaklıklarla birlikte, yurdun büyük bölümü bu hafta aralıklı yağışlara teslim olacak. Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün (MGM) son verilerine göre, özellikle kuzey, iç ve doğu bölgelerde sağanak yağışlar ve yüksek rakımlarda kar yağışı bekleniyor. Hava tahmin uzmanı Cengiz Çelik, bu süreçte en dikkat çeken uyarıyı Orta Karadeniz için yaparak, Sakarya, Düzce, Zonguldak ve Bartın illerinde yaşayan vatandaşları kuvvetli yağışlara karşı tedbirli olmaya çağırdı. Çelik'in değerlendirmelerine göre, bu yağışlar sadece yerel selleri tetiklemekle kalmayacak, aynı zamanda günlük hayatı da etkileyecek. Özellikle İstanbul'un perşembe günü yeniden yağmura teslim olması, megakentte trafiği ve su baskınlarını gündeme getirebilir.
Bu soğuk hava dalgasının kökeni, Balkanlar üzerinden gelen kuzeybatı akımlarına dayanıyor. MGM'nin radar ve uydu görüntüleri, dün geceden itibaren başlayan yağışların ülke genelinde yayıldığını gösteriyor. Doğu Karadeniz kıyılarında hafta boyu sürecek aralıklı yağışlar, Rize ve Trabzon gibi illerde nehir taşkınlarını tetikleyebilir. İç Anadolu'da ise Kayseri ve Sivas çevreleri, yağmurun hakim olduğu bir haftayı geride bırakmak üzere; ancak bu yağışlar, tarım arazileri için beklenen nemi sağlayarak olumlu bir etki yaratabilir. Uzmanlar, bu dönemde toprak neminin artmasının, önümüzdeki bahar ekim sezonunu destekleyeceğini belirtiyor. Yine de, ani sel riski nedeniyle çiftçilerin sulama kanallarını kontrol etmesi öneriliyor.
Cengiz Çelik, Sözcü.com.tr'ye yaptığı açıklamada, önümüzdeki 4-5 günlük süreci detaylıca ele aldı. *Önümüzdeki 4–5 gün boyunca kuzey, iç ve doğu bölgelerimizde yağışların aralıklarla devam edeceğini* belirten Çelik, yağış rejiminin bölgeye göre değişeceğini vurguladı. Marmara'nın batısı ve Ege Bölgesi'nde yağış beklenmezken, ülkenin geri kalanında çoğunlukla yağmur ve sağanak şeklinde yağışlar öngörülüyor. Rakımı 1500 metreyi aşan bölgelerde ise durum farklılaşıyor: *Doğu Karadeniz’in iç kesimleriyle Doğu Anadolu’nun kuzey ve doğusunda karla karışık yağmur ve kar yağışı şeklinde göreceğiz.* Bu, özellikle Artvin'in iç kesimleri, Erzurum ve Kars gibi illerde kar örtüsünün oluşmasına yol açacak. Yüksek dağlarda biriken kar, erime döneminde selleri artırabileceğinden, kayak merkezleri ve yayla yolları için erken önlemler alınması şart.
Orta Karadeniz'e odaklanan uyarılar, bu haftanın en kritik noktalarından biri. Bugün Marmara'nın doğusunda ve Güneydoğu Anadolu'da görülen kuvvetli yağışlar, yarın Sakarya, Düzce, Zonguldak ve Bartın'a sıçrayacak. *Yarın için Sakarya, Düzce, Zonguldak ve Bartın çevrelerinde kuvvetli yağış var.* diyen Çelik, bu bölgelerde metrekareye 50-100 kilogram arasında yağış düşebileceğini hesaplıyor. Bu miktar, kısa sürede su baskınlarına neden olabilir; zira bölgenin topoğrafyası, yağmur sularının hızlı akışını tetikliyor. Vatandaşlardan, düşük rakımlı alanlarda ikamet edenlerin bodrum katlarını koruması, araç sürücülerinin ise görüş mesafesinin azalacağı yollarda yavaşlaması isteniyor. Ayrıca, Zonguldak'ın maden ocakları çevresinde heyelan riski de artabilir, bu yüzden yerel yönetimlerin acil durum ekiplerini hazır tutması elzem.
Doğu Anadolu ve Doğu Akdeniz'e doğru kayan yağış sistemi, kar yağışını da beraberinde getiriyor. Mersin çevresinde yarın beklenen yağışlar, Akdeniz iklimine özgü şiddetli sağanaklara dönüşebilir. Doğu Anadolu'nun doğusunda ise *yer yer yoğun kar yağışı şeklinde olacak kuvvetli yağışları göreceğiz.* Bu, Van, Hakkari ve Şırnak gibi illerde bir metreyi aşan kar kalınlıklarına yol açabilir. Kar yağışının, ulaşımı felç etmesi muhtemel; özellikle yüksek geçitlerde zincir zorunluluğu getirilebilir. Uzmanlar, bu kar örtüsünün, bölgedeki su kaynaklarını besleyerek uzun vadede faydalı olacağını, ancak kısa vadede hayvancılık ve tarımı etkileyeceğini belirtiyor. Karadeniz'in iç kesimlerinde ise karla karışık yağmurlar, orman yangarı riskini azaltacak nemli bir tabaka oluşturacak.
Sıcaklıklara gelince, önemli bir değişiklik yok. *Sıcaklıklarda önemli bir değişiklik beklemiyoruz; mevsim normalleri civarında seyretmeye devam edecek.* ifadesiyle Çelik, Ankara'da 5-8 derece, İstanbul'da 7-10 derece, İzmir'de ise 12-15 derece aralığının hakim olacağını öngörüyor. Bu normaller, son yılların iklim değişikliği trendlerine paralel; zira Türkiye genelinde kış sıcaklıkları hafifçe yükselmiş durumda. Ancak, ani sıcaklık düşüşleri rüzgarla birleşince hissedilen soğukluk artacak. Kuzey rüzgarlarının 40-60 km/saat hıza ulaşması, kıyı şeridinde dalga boylarını 2-3 metreye çıkarabilir. Balıkçılar, bu dönemde açık denizlere çıkmamalı; zira fırtına uyarısı da masada.
Üç büyük ilin detaylı hava durumuna bakalım. Ankara'da bugün akşam saatlerinde hafif bir yağmur başladı bile; *Ankara’da bugün akşam saatlerinde hafif bir yağmur var.* Ancak salı ve çarşamba sakin geçecek, perşembe-cuma yeniden yağmura dönecek. Bu yağışlar, başkentte hava kirliliğini azaltacak bir fırsat sunuyor; zira sonbahar sonu smog birikimi artmıştı. İstanbul'da ise dün geceki sağanakların etkisi sürüyor: *İstanbul’da bugün için kuvvetli sağanak yağışlar vardı; yarın da yağış devam ediyor.* Salı ve çarşamba mola verse de, perşembe günü *tekrar yağış göreceğiz.* Bu, Boğaz trafiğini etkileyecek; metrobüs ve vapur hatlarında gecikmeler kaçınılmaz. İzmir ise şanslı: *İzmir’de ise önümüzdeki 4–5 gün için herhangi bir yağış beklentimiz yok; hava parçalı bulutlu olacak.* Ege'nin bu sakinliği, turizm sezonunun uzamasına katkı sağlayabilir.
Bu yağışlı sistemin, *Bu sistem, önümüzdeki günlerde Doğu Akdeniz ile Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde de yağışlara sebep olacak.* diye özetleyen Çelik, *Özellikle Doğu Anadolu’nun doğusunda yarın ve takip eden bir iki gün boyunca yoğun kar yağışları görebiliriz. Bunlara karşı dikkatli olmak gerekiyor.* uyarıyla bitiriyor. Genel olarak, bu hafta yağışlar tarıma fayda sağlasa da, sel ve kar erimesi risklerini artırıyor. MGM'nin güncel haritaları, bu tahminleri anlık olarak doğruluyor; vatandaşlar, resmi uygulamalardan bildirimleri takip etmeli. İklim değişikliği bağlamında, bu tür ani hava olaylarının sıklaşması, uzun vadeli altyapı yatırımlarını zorunlu kılıyor. Örneğin, Karadeniz'de taşkın koruma projeleri hızlandırılmalı; Doğu'da ise kar küreme ekipleri çoğaltılmalı.
Sonuç olarak, bu soğuk ve yağışlı hava, kışın habercisi niteliğinde. Kuzeyden gelen sistem, yurdu serin tutarken, yağışlarla su kaynaklarını dolduracak. Ancak, uzman uyarılarını ciddiye almak şart; zira Sakarya'dan Van'a uzanan hat, bu hafta test edilecek. Hava durumu, sadece meteorolojik bir olay değil; günlük planları, ekonomiyi ve güvenliği etkileyen bir faktör. Bu haftayı iyi yönetmek, yarınlara daha hazırlıklı girmenin anahtarı. Güncel gelişmeleri takip edin, dışarı çıkarken şemsiyenizi unutmayın!