Türkiye'nin kalabalık oto pazarlarında, sonbahar rüzgarlarının tozlu dansı arasında bir kıpırtı yükseliyor. Bu kıpırtı, galerilerin vitrinlerinden sızan bir heyecan; farların soluk ışığında uzanan umutlar, yarım kalmış hayallerin fısıltısı. Yıllardır süren fiyat fırtınalarının gölgesinde, bir ulusun tekerlek tutkusu yavaş yavaş ayağa kalkıyor, her ilan sitesinde yeni bir ritim çalıyor. Rüzgar, eski stokları okşarken, ufukta bir ışık huzmesi beliriyor – beklenmedik düzenlemeler, planların altüst olduğu anlar ve milyonların ortak sevinciyle dolu bir gökyüzü. Bu, sadece bir ziyaret değil; cüzdanların sessiz zaferi, bir sektörün yeniden doğuşunun nabzı.
İşte tam burada, İstanbul'un o devasa ticaret merkezlerinden İSTOÇ'un koridorlarında yankılanan sözler, otomobil sektörünü bir gecede dönüştürüyor. Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) ziyareti sırasında, hayata geçirilen düzenlemelerin piyasayı nasıl oturttuğunu, fiyatların gerilemeye başladığını ve spekülatif balonların patladığını haykırıyor. Kovid-19 sonrası ve 2023 seçimleri dönemindeki dalgalanmalarla otomobilin adeta bir yatırım çılgınlığına dönüştüğünü hatırlatarak, tüketici şikayetlerini – ekstra ücretler, araç kıtlığı, şişirilmiş ilanlar – masaya yatırıyor. Bu sorunlara karşı istişarelerle devreye alınan hamleler, birkaç ay içinde mucizevi bir etki yaratmış: Piyasalar dengelenmiş, oynaklık son bulmuş, fiyatlar düşüşe geçmiş. Üstelik, ortalıkta görünmeyen 600 bin sıfır araç birden bayi ve galerilere akın etmiş, ikinci el satışlarında hareketlilik başlamış – bu, sadece bir istatistik değil, binlerce ailenin hayalini gerçeğe dönüştüren bir devrim.
Bolat'ın sesi, salonu doldururken her kelime bir zafer nişanesi gibi parlıyor; "Düzenlemelerimiz sayesinde otomobil piyasası oturdu," diye vurguluyor, esnafın alkış tufanı arasında. İkinci el araç satışlarında getirilen 6 ay ve 6 bin kilometre sınırı uzatılmış, fiyatların sıfır araçları aşamayacağına dair yönetmelik değişikliğiyle yaptırım mekanizması devreye sokulmuş. İlan sitelerine spekülatif şişirmeleri önlemek için doğrulama şartı getirilmiş, noterlerle işbirliği yapılarak bireysel satışlar üçle sınırlanmış – bu adımlar, sosyal medya gruplarındaki anlaşmalı fiyat oyunlarını kökünden kazımış. Yetkili satıcılara yönelik kurallar ise alıcıları koruma kalkanı örmüş: Vergisi ödenen aracın fiyatı artırılamayacak, 15 gün içinde teslim edilecek, kısmi ödemeli siparişler 45 günde tamamlanacak, hatta 14 gün içinde iptal hakkı tanınmış. Bolat, bu düzenlemelerin her kesimden – tüketici, satıcı, bayi, galerici – olumlu yankı bulduğunu belirtiyor; "Bunlar piyasada distribütör, bayi, ikinci el yetkili satıcılar ve otomobil müşterileri olarak her kesimde olumlu karşılandı."
Bu hamlelerin meyvesi, rakamlarla somutlaşıyor; bir-iki ay içinde oto fiyatlarında düşüşler hızlanmış, bayi rafları dolmuş, ikinci el pazarında canlılık başlamış. Bolat, denetimlerin rolünü de atlamıyor: 2023'ten bu yana otomotiv sektöründe 541 milyon lira ceza kesilmiş – yarım milyar liranın üzerindeki bu yaptırımlar, spekülatörleri caydırmış, piyasayı temizlemiş. Elektronik ilan doğrulama sistemi devreye girmiş, ikinci el satışlardaki "ödedim-ödemedim" kavgalarını bitiren güvenli ödeme mekanizması kurulmuş. Bakan, esnafla kapalı kapılar ardındaki istişareleri överek, "Sorunları çözme noktasında istişare çok önemli," diyor; Perpa ve İSTOÇ ziyaretleri gibi buluşmalar, sorunları kökünden ele almanın anahtarı olmuş. Toplantıya Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, İthalat Genel Müdürü Mehmet Azgın, Gümrükler Genel Müdürü Mustafa Gümüş gibi isimler katılmış; İstanbul Ticaret İl Müdürü İsmail Menteşe ve İMAS yetkilileriyle birlikte, esnafın talepleri dinlenmiş.
Piyasanın bu oturuşu, sadece rakamlarla sınırlı kalmıyor; tüketiciler için bir nefes alma fırsatı, satıcılar için istikrarlı bir zemin yaratmış. Bolat, "Otlukta olmayan 600 bin kadar sıfır araç ortaya çıkmaya başladı," diye açıklıyor; bu bollaşma, bayi stoklarını şişirmiş, fiyat rekabetini tetiklemiş. Spekülatif ilanlar son bulmuş, sosyal medya tuzakları dağılmış – bir galerici, "Artık gerçek fiyatlarla satış yapıyoruz, müşteri güveni arttı," diye fısıldıyor. Bakan, cezaların caydırıcılığını vurguluyor: "Düzenlemeyi çıkartmak kolay değil, ama uygulamak için denetim ve cezalar şart." Bu 541 milyon liralık ceza yağmuru, yasal ihlalleri kökünden kesmiş; noter kontrolleri, bireysel satış sınırları ve ilan doğrulamaları, sektörü şeffaflaştırmış. Yetkili satıcı kuralları ise alıcı mağduriyetlerini önlemiş; sipariş iptalleri için cezai şartlar kalkmış, teslim süreleri sıkılaşmış – bu, bayi-distribütör zincirini disipline etmiş.
Sektördeki bu dönüşüm, günlük hayatı da renklendiriyor; bir aile, aylardır beklediği aracı indirimli fiyatla kaparken sevinç gözyaşları döküyor, bir esnaf dükkanını genişletme hayali kuruyor. Bolat'ın "Piyasalar oturdu, oynaklık bitti," sözleri, bu hikayelerin özeti; fiyat gerilemesi, tüketicinin alım gücünü artırmış, ikinci el hareketliliği istihdamı canlandırmış. Ancak bu zaferin ardında, sürekli denetim ihtiyacı yatıyor; Bakan, "Devlet ve hükümet olarak uygulamayı sağlamak zorundayız," diye uyarıyor. İthalat ve gümrük mekanizmaları da devrede; araç girişlerindeki kontroller sıkılaşmış, spekülatörlerin ithalat oyunları bozulmuş. İstanbul Ticaret İl Müdürlüğü'nün rolü büyümüş; yerel denetimler, esnaf şikayetlerini anında çözüyor.
Bu düzenlemelerin geniş dalgası, otomotiv ekosistemini baştan yapılandırıyor; bayiler stoklarını yönetirken daha rahat nefes alıyor, galeriler güvenilir ilanlarla müşteri çekiyor. Bolat, esnafla kapalı oturumdaki talepleri not alarak, "Çok yakında fiyat etiketi düzenlememiz geliyor," diye müjde veriyor; bu, sektördeki şeffaflığı bir adım öteye taşıyacak. 22 yılda 17-18 milyar dolarlık finans desteği sağlanmış; bu yılki 128 milyar liralık kredi paketi, esnafı ayakta tutmuş. Spekülasyon dönemi kapanmış, piyasa gerçek değerlere dönmüş – bir tüketici, "Artık araç alırken korkmuyorum," diyor. Bakan'ın istişare vurgusu, sorun çözümlerinin temel taşı; Perpa gibi ziyaretler, esnafın sesini hükümete taşıyor.
Otomobil tutkusu, bu düzenlemelerle yeniden alevleniyor; fiyat düşüşleri, bayi bolluğu, ikinci el canlanması – hepsi bir zincirin halkaları. Bolat, "Her kesimde olumlu karşılandı," diye özetliyor; bu, tüketici haklarından satıcı istikrarına kadar bir denge oyunu. Denetimlerin devamı şart; 541 milyon liralık cezalar, caydırıcılığın kanıtı. Gelecekte fiyat etiketi hamlesi, şeffaflığı zirveye taşıyacak; esnaf, kredi destekleriyle büyüyecek. Bu dönüşüm, sadece bir sektör değil; bir ulusun alım gücünün zaferi – araç hayalleri, gerçekliğe dönüşüyor.
Ama bu zaferin tadı, sürekli çabayla korunmalı; Bolat'ın "Uygulamayı sağlamak zorundayız," uyarısı yankılanıyor. Piyasa oturmuş, fiyatlar gerilemiş, stoklar bollaşmış – ama spekülatörler pusuda. Esnaf, denetimlerle korunurken, tüketiciler güvenle alışveriş yapıyor. Bu hikaye, son bulmuyor; her araç satışı, yeni bir başlangıç. Otomobil sektörü, dirençle parlıyor; ve o parlaklık, hepimizin yolunu aydınlatıyor.