Dünya ve Türkiye gündemini yakından ilgilendiren iki kritik gelişme yaşanıyor. Bir yandan Türkiye'nin hava savunma yeteneklerini kökten değiştirecek dev bir savaş uçağı anlaşmasında sona gelinirken, diğer yandan ABD Başkanı Donald Trump'ın Asya turu sırasında uluslararası diplomasinin seyri yeniden çiziliyor. Bu iki önemli haber, küresel dengeleri yeniden şekillendirme potansiyeli taşıyor ve her iki hamlenin de jeopolitik sonuçları büyük bir merakla bekleniyor.
Uzun süredir devam eden Eurofighter Typhoon savaş uçağı alımı müzakerelerinde son aşamaya ulaşıldığı bildiriliyor. Middle East Eye haber sitesine göre, milyarlarca dolarlık bu tarihi anlaşmanın, İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın yarınki Ankara ziyareti sırasında resmen imzalanması bekleniyor. Bu gelişme, S-400 alımı nedeniyle F-35 programından çıkarılan Türkiye'nin acil savaş uçağı ihtiyacını karşılama yolunda attığı kritik bir dönüm noktası olarak kayıtlara geçecek.
SÖZCÜ Televizyonu'nun ilgili yayınında, bu sürecin 2023'ten bu yana İngiltere ile yoğun görüşmelerle sürdürüldüğü ve sürecin önündeki en büyük engel olan Almanya'nın vetosunun 2024 yılı itibarıyla aşıldığı belirtildi. Alınacak toplam 40 adet Eurofighter Tayfun uçağının teslimat detayları ise anlaşmanın dinamik yapısını ortaya koyuyor. Londra merkezli haber kaynaklarına göre, bu uçakların 20 adedi hızla teslimat sağlamak amacıyla halihazırda İngiliz Hava Kuvvetleri için üretilmekte olan veya envanterde bulunan uçaklardan temin edilecek. Geri kalan 20 uçak ise, Türk Hava Kuvvetlerinin istediği teknik özelliklere göre, platformun en son versiyonu olan Transform modeli olarak üretilip teslim edilecek. Bu son teknoloji versiyonun gelişmiş elektronik ve radar sistemlerine sahip olması bekleniyor.
Türk savunma sanayi çevreleri, bu yeni uçakların Türkiye’nin envanterine dâhil olmasının sadece bir tedarik meselesi olmadığını vurguluyor. Uçakların, 200 kilometre menzilli Meteor füzeleri başta olmak üzere, Türk savunma sanayii tarafından geliştirilen milli mühimmatlarla tam uyumlu hale getirileceği ve bu entegrasyon hamlesinin, filonun operasyonel yeteneklerini önemli ölçüde artıracağı ifade ediliyor. Ayrıca SÖZCÜ Televizyonu sunucusu, bu tedarikle birlikte Türk pilotların ilk kez Avrupa yapımı modern bir savaş uçağı kullanacağı anlamına geldiğini belirterek, hava gücündeki bu dönüşüme dikkat çekti.
Gündemin bir diğer kritik başlığı ise ABD Başkanı Donald Trump’ın 5 gün sürecek Asya turu oldu. Pazar akşamı Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN) zirvesi için Malezya’ya giden Trump, Japonya ve Güney Kore’yi de ziyaret edecek. Turun diplomatik açıdan zirve noktası ise 30 Ekim’de Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ile yapacağı görüşmede ticaret ve Tayvan gibi başlıkların ele alınması bekleniyor.
Başkanlık uçağı Malezya'ya giderken, Katar'da yakıt ikmali için kısa bir duraklama yaşandı. Bu esnada Katar Emiri Elsani ve Katar Dışişleri Bakanı ile başkanlık uçağında bir görüşme gerçekleşti. Trump, görüşme sonrasında Katar'ı "harika bir müttefik" olarak nitelendirdi. Katar Emiri ise görüşmede Gazze'de ateşkesi sağlamlaştırma çabalarını ele aldıklarını dile getirdi.
Trump, uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada önemli küresel güvenlik mesajları da verdi. Rus lider Putin ile Ukrayna konusunda masada somut bir anlaşma olana kadar görüşmeyeceğini belirten Trump, ek olarak Gazze'de güvenliği tesis edecek uluslararası silahlı gücün hızlıca göreve başlayacağını açıkladı. Bu hızlı görev başlangıcı duyurusu, bölgedeki siyasi gözlemciler tarafından yakından izleniyor.
Asya turunun en dikkat çekici diplomatik adımlarından biri ise Malezya'daki 47. ASEAN Zirvesi kapsamında atıldı. Tayland ve Kamboçya, sınır anlaşmazlıkları sonrasında ABD Başkanı Donald Trump’ın huzurunda genişletilmiş ateşkes anlaşması imzaladı. Resmi bir barış anlaşması olmamasına rağmen, Trump bu gelişmeyi "tarihi bir gün" olarak değerlendirdi ve barış anlaşmaları yapma konusunda Birleşmiş Milletler'den (BM) çok daha iyi olduğunu iddia etti. Tayland Dışişleri Bakanı ise anlaşmayı "barışa giden yol" olarak nitelendirdi. Anlaşma uyarınca Tayland, Kamboçyalı mahkumları serbest bırakacak; Kamboçya ise ağır silahlarını sınır bölgesinden çekmeye başlayacak. Bölgesel ülkelerden gözlemciler, mutabakatın sürdürülebilirliğini denetlemekle görevlendirildi.
Özetle, Türkiye'nin hava gücündeki bu büyük modernizasyon hamlesi ve ABD Başkanı Trump'ın Asya'da attığı diplomatik adımlar, önümüzdeki dönemin uluslararası ilişkiler ve güvenlik politikaları açısından ne denli kritik bir süreç olacağını gözler önüne seriyor. Tüm dünyanın gözü, yakından takip edilecek bu gelişmelerin yaratacağı yeni küresel düzen üzerinde. Ayrıca daha önce gündeme gelen Katar ve Umman envanterinden ikinci el Eurofighter alımı konusunda da anlaşma sağlandığı ifade ediliyor. Bu ikinci el uçaklar için ayrı bir bakım ve modernizasyon anlaşması gerekeceği belirtilirken, Türk Hava Kuvvetleri bu çok yönlü tedarik modeliyle envanterini hızla güçlendirmeyi hedefliyor.