Türkiye'nin mavi gökyüzü, sonbahar esintileriyle birlikte yavaş yavaş kararıyor. Ekonomik ritimlerin hızlandığı, tarlalardan şehirlere uzanan günlük telaşın içinde, hava gibi değişken bir ruh hali hâkim. Pandemi sonrası toparlanan tarım sektörü, beklenmedik yağmurlarla hem bereket hem tehlike arasında gidip geliyor; 2025'in ekim ayı, rekor sıcaklıkların ardından serin bir nefesle dengelenmeye çalışıyor. Şehirler arası yollar, son dakika haberleriyle dolup taşarken, meteoroloji ekranları adeta birer uyarı levhası gibi parıldıyor. Peki, bu sessiz fırtınanın ayak sesleri, neden milyonları ayağa kaldırıyor? Sektördeki nabızlar, giderek hızlanıyor.
Asıl fırtına burada kopuyor: Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Hava Tahmin Uzmanı Cengiz Çelik'in son değerlendirmelerine göre, yarın akşam saatlerinden itibaren ülke genelinde serin ve yağışlı bir sistem devreye giriyor. Pazartesi günü hâlâ yağışsız ve mevsim normalleri üzerinde sıcaklıklarla geçecek olsa da, akşam saatleri Trakya'nın batısından başlayarak Kıyı Ege'ye uzanan bölgelerde sağanaklar patlak verecek. Çelik, salı günü batı ve iç bölgelerin hemen hemen tamamında yağışların etkili olacağını vurguluyor; özellikle Marmara, Ege ve Batı Akdeniz'de yer yer kuvvetli gök gürültülü sağanaklar bekleniyor. Bu sistem, çarşamba günü doğuya doğru kayarken batı ve iç kesimlerde yağışları sürdürecek, perşembe ve cuma günleri ise iç ve doğu bölgeleri saracak. Çarşamba gününden itibaren batı bölgelerde sıcaklıklar 4 ila 5 derece birden düşecek; salı ve çarşamba günleri ise batı ve iç bölgelerde kuvvetli rüzgarlar esecek. Toplamda 50 il, çarşamba ve perşembe günleri sağanak yağışın pençesinde kalacak, seller ve su baskınları riski zirveye çıkacak.
İstanbul'a odaklanalım: AKOM'un acil duyurusuna göre, pazartesi hariç salıdan itibaren gök gürültülü sağanaklar şehri vuracak; sıcaklıklar ani bir düşüşle 12 dereceye kadar gerileyecek, genel olarak 15-21 derece aralığında seyredecek. Çelik, şu an 22-23 derecelerde dolaşan sıcaklıkların çarşamba itibarıyla serinleyeceğini belirtiyor; salı ve çarşamba yağışlı geçecek, vatandaşlar ani değişimlere karşı tedbirli olmalı. Düşünün: Boğaz'ın serin rüzgarları, yağmur damlalarıyla karışınca trafik kaosu ve sel suları sokakları nasıl doldurur? Şehirdeki parklar, sonbahar yapraklarıyla ıslanırken, toplu taşıma duraklarında şemsiye kuyrukları oluşacak.
Ankara'da ise durum daha kritik: Yarın yağış beklenmese de, salı ve çarşamba gök gürültülü sağanaklar başkent semalarını inletiyor; perşembe gününden itibaren sıcaklıklar 20 derecenin altına inecek. Çelik'in öngörüsü net: İç Anadolu'nun bozkırları, bu yağışlarla canlanacak ama tarım arazilerinde su birikintileri tehlike yaratacak. Ankara'nın gri gökyüzü altında, Kızılay Meydanı'nda yürüyenler aceleyle montlarını saracak; rüzgarın şiddeti, kaldırım taşlarını titretecek. Bu değişim, haftasonu planlarını suya düşürürken, çiftçilerin umutlarını yeşertebilir mi?
İzmir'in Ege iklimi bile bu fırtınadan nasibini alacak: Hafta başında 26-27 derecelerde keyifli bir hava hâkim olsa da, yarın akşam saatlerinden itibaren yağışlar başlayacak; salı günü kuvvetli sağanak şeklinde zirveye çıkacak, çarşamba'dan sonra parçalı bulutlu bir havaya dönecek. Sıcaklıklar hafta ortasından itibaren 23-24 dereceye gerileyecek. Çelik, bu geçişi "Ani serinleme" diye özetliyor; İzmir'in sahil şeridi, dalgaların hışmıyla köpürürken, kordon boyu yürüyüşleri şemsiyeli maceralara dönüşecek. Limanlar, yağmur altında gemileri selamlayacak; zeytin bahçeleri ise bu bereketle gülümseyecek.
Bu yağışlı sistemin ayak izleri, sadece büyük şehirlere sınırlı kalmıyor; Trakya'dan Marmara'ya, Ege'den Akdeniz'e, oradan İç Anadolu'ya ve doğuya uzanan 50 ilin her köşesi etkilenecek. Salı günü batı ve iç bölgelerin tamamı sağanak altında kalırken, çarşamba doğuya kayışla birlikte rüzgarlar kuzeybatıdan esecek, yer yer fırtına seviyesine ulaşacak. Perşembe ve cuma iç ve doğu bölgelerde yağışlar devam ederken, batıdaki sıcaklık düşüşü 5 dereceyi aşabilir. Meteoroloji'nin haritalı tahminleri, bu haftayı "Dönüm noktası" olarak işaretliyor; seller, heyelanlar ve su baskınları için erken uyarılar devrede. Vatandaşlar, montlarını dolaptan indirirken, araç lastiklerini kontrol etmeli; tarımcılar ise hasat zamanlamasını yeniden planlamalı.
Geçmişe bir göz atarsak, ekim ayının bu sürprizleri Türkiye için yeni değil. 2024'te benzer bir sistem, Marmara'yı sel felaketiyle sarsmıştı; o zaman da uzmanlar "Ani geçişler" diye uyarmış, ama hazırlıksızlık can yakmıştı. 2023 ekiminde Ege'deki sağanaklar, İzmir'i su altında bırakmış; sıcaklık düşüşleri, grip dalgalarını tetiklemişti. Bu yılki sistem ise daha geniş kapsamlı: Batıdan doğuya uzanan cephe, iklim değişikliğinin izlerini taşıyor; artan yağış şiddeti, uzmanları "Normaller bozuluyor" diye konuşturuyor. Çelik'in sözleri yankılanıyor: "Sistem doğuya hareket ettikçe, batıdaki serinleme kalıcı olacak." Bu döngü, sonbaharın habercisi mi yoksa kışın erken selamı mı?
Heyecan dorukta: Salı sabahı Marmara'da gök gürültüleri patlarken, Ege sahillerinde dalgalar yükselecek; Ankara'nın bozkırları ıslanırken, doğu illeri perşembe yağmurlarla uyanacak. Rüzgarlar, yaprakları savururken sokak lambaları erken yanacak; kahve dükkanları, ıslak müşterilerle dolup taşacak. AKOM'un İstanbul uyarısı gibi, diğer iller de acil toplantılarla hazırlık yapıyor; sel bariyerleri güçlendiriliyor, tahliye planları gözden geçiriliyor. Peki, bu fırtına tarıma mı yoksa trafiğe mi daha çok vuracak? 50 ilin her birinde farklı bir hikaye yazılıyor; birileri bereket diyecek, diğerleri kaos.
Sektördeki dalgalar cabası: Tarım Bakanlığı, yağış tahminlerini çiftçilere sms'le iletiyor; turizm acenteleri, ege turlarını ertelemeye hazırlanıyor. İklim uzmanları, bu sistemin "Küresel ısınmanın ironisi" olduğunu söylüyor; sıcaklıklar yükselirken yağışlar şiddetleniyor. Düşünün: Pazartesi 27 dereceden çarşamba 12'ye inen termometreler, gardıropları altüst ederken, market rafları şemsiye ve mont talebiyle boşalacak. Bu geçiş, grip sezonunu erkene mi çekecek, yoksa sonbahar renklerini mi canlandıracak?
Bu hava destanı, sadece bulutlardan ibaret değil; bir ülkenin ritmini değiştiren bir senfoni. Uzmanların saat verdiği bu fırtına, 50 ili sararken umut ve tedirginlik arasında dans ediyor. Vatandaşlar montlarını sararken, gökyüzü sırlarını fısıldıyor; belki yarınki yağmur, yarınları yeşertecek. Kim bilir, bu serin dalga, kışın provası mı yoksa sonbaharın armağanı mı? Sokaklar ıslanırken, kalpler hızlanıyor; hava gibi değişken bir hafta, unutulmaz anılar vaat ediyor. Hazır olun, çünkü fırtına kapıda ve o, sessizce beklemiyor.