Sonbahar yaprakları savrulurken, Türkiye'nin dört bir yanında hava birden ciddileşiyor. Ekim'in serin rüzgarları, yerini beklenmedik bir kış dokunuşuna bırakıyor; sokaklar ıslak, gökyüzü gri, ama asıl sürpriz hafta sonunun kucağında gizli. Herkes sonbahar keyfini sürerken, doğa adeta "durun bakalım" diyor. Sosyal medyada paylaşılan haritalar, telefonlara düşen bildirimler... Peki, bu soğuk dalga nereden esti? Vatandaşlar marketlere akın ederken, uzmanlar ekranları işaret ediyor. Bu sadece bir yağmur mu, yoksa kışın ilk selamı mı? Merakla bekleyenler için, hikaye burada canlanıyor – ve inanın, üşüyeceksiniz.
İşte o anda, meteoroloji dünyasının deneyimli sesi devreye giriyor. Prof. Dr. Orhan Şen, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla herkesi ayağa kaldırıyor. Saatler öncesinden, "Dikkat, hafta sonu geliyor!" diye başlayan bir uyarı zinciri... Şen'in haritaları, okları ve rakamları, adeta bir savaş planı gibi. "Cumartesi akşamı başlıyor, pazar günü zirve," diyor net bir ifadeyle. Bu sözler, binlerce takipçiyi anında harekete geçiriyor; yorumlar yağıyor, "Gerçekten mi?"dan "Hazırlık yapalım"a. Şen, yılların birikimiyle konuşuyor – o, fırtınaları önceden koklayan bir adam. Peki, bu kar yağışı tam olarak nerede, ne zaman ve nasıl vuracak? Detaylar, bir sonraki solukta...
Öncelikle, karın hedefi belli: Yüksek kesimlerin kalbi. Prof. Dr. Şen, "Ilgaz Dağı, Erciyes Dağı, Palandöken ve Karadeniz'in iç kesimlerinin yükseklerinde lapa lapa kar yağışı göreceğiz," diye vurguluyor. Bu dört dev zirve, hafta sonu beyaza bürünecek – cumartesi akşamı ilk taneler düşmeye başlayacak, pazar günü ise tam bir fırtına. Saatler mi? Şen tam olarak işaret ediyor: "Cumartesi akşam saatlerinden itibaren, gece yarısına doğru yoğunlaşacak. Pazar sabahı zirve yapacak, öğleden sonraya kadar devam edecek." Düşünün, sonbahar ortasında kayak pistleri canlanıyor; dağ evlerinde soba yakma telaşı başlıyor. Ama Şen durmuyor: "Şehir merkezlerinde kar beklemiyoruz, ama Erzurum ve Erzincan'da sulu kar şeklinde olabilir. Dikkatli olun, yollar kayganlaşabilir." Bu beş nokta – Ilgaz, Erciyes, Palandöken, Karadeniz iç yükseklikleri, artı doğu illeri – adeta bir kar haritası çiziyor. Vatandaşlar, zincir takma talimatlarını aramaya başladı bile.
Sıcaklıklara gelince, doğa adeta bir iniş-çıkış treni sunuyor. Şen'in analizine göre, batı bölgelerde hava sabit kalacak – 15-18 derece civarı, serin ama katlanılır. Ama doğuda işler değişiyor: "6-7 derece düşüş bekliyoruz, hafta sonu zirve yapacak." Pazar günü Erzurum'da termometreler sıfıra yaklaşırken, Sivas'ta rüzgarla birleşince his 5 dereceye inecek. Şen, "Pazartesi'den itibaren toparlanıyoruz," diye ekliyor umutla. "Sıcaklıklar ortalamanın üzerine çıkacak, haftaya 20'lere yaklaşacağız." Bu geçici soğuk, tarımcıları tedirgin ediyor; meyve bahçeleri erken don riskiyle karşı karşıya. Ama Şen'in ses tonu sakin: "Panik yok, mevsimsel bir dalga." Yine de, bu iniş-çıkış, gardıropları karıştırmaya yetiyor – kalın montlar dolaptan çıkıyor.
Ve lodos... Ah, o fırtınalı rüzgar ki, doğayı altüst ediyor. Prof. Dr. Şen, "Doğu Anadolu ve İç Anadolu'nun doğusunda kuvvetli lodos bekliyoruz," diye uyarıyor. Hız? Saatte 60-70 kilometre – dallar kırılacak, çatılar uçacak, toz bulutları yükselecek. "Cumartesi öğleden sonra başlayıp pazar akşamına uzanacak," diyor Şen, haritayı işaret ederek. Bu rüzgar, karla birleşince tam bir kaos yaratabilir; dağlarda tipiye dönüşme riski var. Şen'in takipçileri, "Evde mi kalsak?" diye soruyor. Uzman, "Dışarı çıkacaksanız, güney yönlü olun," tavsiyesiyle yanıt veriyor. Lodosun vuracağı iller: Konya doğusu, Kayseri, Malatya... Ulaşımcılar, tren ve otobüs seferlerini kontrol ediyor; havaalanları pistleri tarıyor.
En kritik kısım ise yağışlar – sel ve su baskınlarının gölgesi. Şen, "Güneydoğu Anadolu'da yağmur etkili olacak, Sivas, Erzincan, Kastamonu ve Batı Karadeniz'in büyük bölümünde kuvvetli yağış var," diye sıralıyor. Saatler yine net: "Cumartesi günü zirve, özellikle akşam saatleri. Dikkatli olun, birkaç yıl前の sel facialarını tekrarlamak istemiyoruz." Batı Karadeniz kıyıları – Zonguldak, Düzce, Sakarya – dereler taşma riskiyle karşı karşıya; dağlardan inen sular, köprüleri zorlayacak. Şen'in sesi sertleşiyor: "Vatandaşlarımız, düşük rakımlı evlerde önlem alsın. Dere yataklarından uzak dursun." Meteoroloji verileri de destekliyor: Yağış miktarı 50-100 mm'ye ulaşabilir, yüzde 80 ihtimalle. Bu, tarım arazilerini sular altında bırakabilir; çiftçiler, hasat telaşında.
Prof. Dr. Orhan Şen'in bu uyarısı, sadece bir paylaşım değil; adeta bir halk sağlığı çağrısı. Yıllardır ekranlarda, kitaplarında fırtınaları anlatan bu adam, sosyal medyayı bir kurtarma aracı gibi kullanıyor. "Ben uyarıyorum ki, kimse mağdur olmasın," diyor bir yorumunda. Takipçileri, "Teşekkürler hocam, hayat kurtarıyorsunuz," diye yanıtlıyor. Hafta sonu planları değişiyor: Piknikler iptal, ev partileri moda. Ama Şen, "Hava güzelken dışarı çıkın," diye dengeliyor. Bu kar yağışı, turizmcileri sevindiriyor – kayak merkezleri erken açılış hayali kuruyor. Erciyes'te oteller doluyor, Ilgaz'da yürüyüş yolları kar patikasına dönüşüyor.
Peki, bu soğuk dalganın arkasında ne var? Şen'e göre, Atlantik'ten gelen bir düşük basınç sistemi – Akdeniz havzası üzerinden sızan serin hava kütleleri. "İklim değişikliğiyle, bu dalgalar daha sıklaşıyor," diye ekliyor uzman. Veri modelleri, ECMWF ve GFS, aynı senaryoyu gösteriyor: Pazar günü en yoğun kar, pazartesi toparlanma. Vatandaşlar için pratik ipuçları da Şen'den: "Aracınızda zincir olsun, evde yedek jeneratör hazırlayın. Lodos için camları bantlayın." Bu detaylar, sosyal medyada viral oluyor; #KarUyarı etiketi trendlerde yükseliyor.
Düşünün, ekim ortasında kar taneleri... Doğa, her zaman sürprizlerle dolu. Prof. Dr. Şen'in saatli uyarısı, binlerce aileyi koruyor; yol kazaları azalıyor, hazırlıklar artıyor. Ama heyecan da cabası – çocuklar için ilk kar oyunu, aşçılar için sıcak çorba tarifleri. Hafta sonu, Türkiye'nin doğusu bir kış masalına uyanıyor. Ilgaz'ın eteklerinde yürüyenler, Erzurum'da çay içenler... Bu yağış, sonbaharı renklendiriyor. Yine de Şen'in son sözü akılda: "Dikkatli olun, doğa şaka yapmaz."
Sonuçta, bu hafta sonu uyarısı bir alarm değil; bir fırsat. Kışın tadını erken çıkarmak, doğayla barışmak... Prof. Dr. Orhan Şen, yine bir kez daha kanıtladı: Bilgi, en iyi palto. Eğer siz de bu kar sürprizine tanıklık etmek istiyorsanız, pencerelerinizi açın – ama rüzgara karşı hazırlıklı olun. Hafta sonu, unutulmaz olacak; üşümek, ama hayatta kalmak için. Ve kim bilir, belki bu kar, yeni bir mevsimin habercisi... İzleyin gökyüzünü, dinleyin rüzgarı. Doğa konuşuyor, siz de kulak verin.