Teknoloji YouTuber’ı Çiçek Çizmeci, yayınladığı son videoda yapay zekânın tıp ve fizik alanlarında ulaştığı yeni eşiği anlattı. Google DeepMind, OpenAI ve çeşitli bilimsel laboratuvarların yatırımları artık yalnızca dijital üretimi değil, bilimin kendisini yeniden tasarlamayı hedefliyor.
Google Gemma: Kanseri “Görünür” Hale Getiren Yapay Zekâ
Google DeepMind’ın Gemma isimli yeni modeli, 27 milyar parametreyle eğitilmiş bir biyolojik yapay zekâ sistemi. Model, kanser hücrelerinin bağışıklık sisteminde gizlenme mekanizmasını çözmekle kalmayıp, hücreleri görünür hale getirecek yeni bir ilaç etki mekanizması keşfetti. Bu ilaç sayesinde, tümör hücreleri “ben buradayım” sinyali veriyor ve bağışıklık sistemi onları %50 oranında daha fazla farkedebiliyor.
Bu buluş, laboratuvar ortamında da doğrulandı. Yani, yapay zekâ yalnızca simülasyon üretmekle kalmadı, aynı zamanda gerçek dünyada test edilen bir tedavi yöntemi geliştirdi. Uzmanlara göre bu, kanser tedavisini bağışıklık sistemiyle uyumlu hâle getiren bir biyoteknolojik devrim olabilir.
Google’ın son on yılda geliştirdiği Deep Variant, Alpha Missense ve Deep Somatic gibi modeller, DNA’daki genetik farklılıkları, zararlı mutasyonları ve kanserle ilişkili değişimleri analiz eden altyapıyı oluşturmuştu. Gemma, bu zincirin en ileri halkası olarak hastalıkların erken tespiti ve kişiye özel tedavi olanaklarını hızla geliştirecek.
OpenAI Bilime Giriyor: Kara Delikler, Matematik ve Gençleşme
Google gibi OpenAI de bilime yatırımını hızlandırdı. Şirket, kara delik fiziği uzmanı Alex Lupsasca’yı işe alarak “OpenAI for Science” programını başlattı. Aynı zamanda GPT‑5 modeliyle çalışan ünlü matematikçi Terence Tao, yapay zekânın açık matematik problemlerini saatler içinde çözebildiğini açıkladı.
OpenAI ayrıca Retro Biosciences ile birlikte yaşlanmayı tersine çevirmeye odaklanan bir araştırma yürütüyor. Laboratuvar, Nobel ödüllü Yamanaka faktörlerini yeniden programlayarak insan hücrelerini gençleştirmeyi hedefliyor. GPT‑4B mikro modelinin yardımıyla geliştiren yeni proteinler, DNA onarımını güçlendirip yaşlı hücreleri sadece yedi günde gençleştirmeyi başardı.
Deneylerde, 50 yaş üzerindeki bireylerden alınan hücrelerin %85’inin kök hücre benzeri davranış sergilediği gözlemlendi. Eğer bu bulgular doğrulanırsa, yaşlanmayı tersine çevirmek artık biyolojik bir teori olmaktan çıkıp tıbbın yeni standardı hâline gelebilir.
Robotik Laboratuvarlar ve Süper İletken Arayışı
Yapay zekânın bilime entegrasyonu yalnızca biyolojiyle sınırlı değil. Jeff Bezos, Eric Schmidt ve Nvidia’nın desteklediği Periodic Labs, 300 milyon dolarlık yatırımla 7/24 çalışan “AI bilim insanı” sistemleri inşa ediyor. Bu robotik laboratuvarlar, hipotez üretiminden deney yürütmeye kadar tüm süreci otonom biçimde yönetebilecek.
Ayrıca Carnegie Mellon Üniversitesi destekli Emerald Cloud Lab, öğrencilerin dizüstü bilgisayarlarından moleküler deneyler yapabileceği dijital laboratuvar altyapısını kurdu. Bilim üretimi artık fiziksel sınırlardan çıkıyor.
Google DeepMind ve Füzyon Enerjisi Projesi
Yapay zekâ yalnızca hastalık değil, enerji krizinin çözümünde de rol alıyor. DeepMind, Commonwealth Fusion Systems ile iş birliği yaparak Spark adlı yapay zekâ destekli füzyon reaktörünü geliştiriyor. Takviyeli öğrenme (reinforcement learning) yöntemiyle plazma kararlılığını sağlayan sistem, güneşin enerjisini dünyada üretmeyi hedefliyor.
Yeni “Thorax” simülasyon platformu, binlerce olasılığı deneyerek plazma dengesini sağlayacak parametreleri optimize ediyor. Proje başarıya ulaşırsa, insanlık atıksız ve sınırsız enerjiye erişebilecek.
Bilimin Yeni Dönemi: “Yapay Zekâ Bilimciler Çağı”
Tüm bu gelişmelerin ortak noktası, yapay zekânın “yardımcı” olmaktan çıkıp bilim insanı rolüne yükselmesi. Çizmeci’nin ifadesiyle, “Yapay zekâ artık sadece veriyi okumuyor; bilgi üretiyor.”
Kanserle mücadele, insan ömrünün uzatılması, süper iletken arayışı ve enerji üretiminde yaşanan bu atılımlar, önümüzdeki 10–20 yıl içinde insanlık tarihinin en büyük bilimsel sıçramalarına yol açabilir. Ancak sunucunun altını çizdiği gibi, bu güçlü teknolojilerin beraberinde etik ve güvenlik riskleri de geliyor.
Gökyüzünde beliren bu yeni çağda, teknoloji artık sadece insanların ürettiği değil, bilimle birlikte üreten bir akıl hâline geliyor.