Gelecek yıl için yapılan ekonomik projeksiyonlar ve bütçe planlamaları, vatandaşın cebini doğrudan etkileyecek zorlu bir sürecin habercisi niteliğinde. Milyonlarca kişinin merakla beklediği yeni yıl düzenlemeleri, sadece maaş zamlarıyla sınırlı kalmayıp, iğneden ipliğe birçok kalemde ciddi maliyet artışlarını da beraberinde getirecek. Özellikle açıklanan son veriler ve resmi tahminler arasındaki tutarsızlıklar, piyasalardaki güven algısını zedelerken, hane halkının alım gücüne dair endişeleri de derinleştiriyor. (Video görüntüsü makalenin aşağısında verilmiştir.)
Ekonomi yönetiminin ve ilgili kurumların paylaştığı orta vadeli programlar incelendiğinde, hedeflenen enflasyon rakamları ile piyasa gerçekleri arasında uçurum olduğu görülüyor. Geçmiş yıllarda açıklanan hedeflerin sürekli yukarı yönlü revize edilmesi ve tahminlerin tutmaması, 2026 yılı için belirlenen yüzde 16’lık enflasyon hedefinin de sorgulanmasına neden oluyor. Piyasa beklentileri anketlerinde ise gelecek yıl için enflasyonun yüzde 23-32 bandında seyredeceği öngörülüyor. Bu durum, yapılan maaş zamlarının (asgari ücret, memur ve emekli zamları) daha yılın ilk aylarında eriyebileceğine işaret ediyor.
Vergi cephesinde ise vatandaşları şaşırtacak ikili bir tablo söz konusu. Bir yandan küresel dijital devlere uygulanan Dijital Hizmet Vergisi oranı yüzde 7,5'ten kademeli olarak yüzde 5'e ve ardından yüzde 2,5'e düşürülerek uluslararası şirketlere kolaylık sağlanırken, diğer yandan yerel esnaf için vergi yükü artırılıyor. Yaklaşık 300 bin esnafı kapsayan yeni düzenleme ile taksici, dolmuşçu gibi küçük işletme sahipleri basit usulden çıkarılarak gelir vergisi ve KDV mükellefi haline getiriliyor. Bu durumun ulaşım ücretlerine yüzde 40-50 oranında zam olarak yansıması kaçınılmaz görünüyor.
Vatandaşın mülkiyet üzerinden ödeyeceği vergilerde de rekor artışlar bekleniyor. Özellikle emlak vergisinde yapılacak düzenleme ile ödenecek tutarın bir önceki yıla göre 3 katına çıkacağı belirtiliyor. Kamuoyunda başlangıçta yüzde 100 artış sınırı konuşulsa da, yapılan yasal düzenlemelerle bu oranın çok daha yüksek seviyelerde gerçekleşeceği ve mülk sahiplerini ciddi bir mali yük altına sokacağı anlaşılıyor.
Resmi işlemler ve harçlarda ise "Yeniden Değerleme Oranı" etkisini sert bir şekilde hissettirecek. Pasaport, ehliyet ve hatta evlilik cüzdanı gibi temel belgelerin bedellerinde yüksek oranlı artışlar yaşanacak. Yurt dışına çıkmak isteyenler için pasaport maliyetleri 14 bin TL seviyelerine yaklaşırken, ehliyet ve araç muayene ücretleri de bu artıştan nasibini alacak. Evlenmek isteyen çiftlerin ödeyeceği aile cüzdanı bedeli bile yüzde 19 oranında zamlanarak ücretsiz olması gereken kamusal hizmetlerin dahi gelir kapısına dönüştüğü eleştirilerini beraberinde getiriyor.
Gıda enflasyonu ise hane halkının belini bükmeye devam edecek en kritik başlık olarak öne çıkıyor. Çevre ülkelerde ve savaş bölgelerinde dahi yüzde 10'un altında seyreden gıda enflasyonu, ülke genelinde resmi verilere göre yüzde 27, hissedilen ise çok daha yüksek seviyelerde. Tarımsal üretimdeki yüzde 30'luk düşüş, çiftçinin artan maliyetler nedeniyle toprağını ekmemesi ve plansızlık, sofralardaki yangının 2026'da da sönmeyeceğini gösteriyor. Üretimdeki bu daralma, temel gıda maddelerine erişimin daha da zorlaşacağı ve fiyatların düşmek bir yana daha da artacağı bir yılı işaret ediyor.
